Lẽ sinh diệt, lý tu hành • 47
lạng ngang qua tim đường qua bờ trái của khổ, bất toại
nguyện và khó chịu. Họ cứ lắc lư qua lại như con lắc, họ cứ
chạy theo hình chữ chi, băng qua băng lại, nhưng chẳng bao
giờ giữ theo hướng tim đường ở giữa. Tim đường ở giữa là
hướng đi an toàn, nhưng họ không nhìn thấy, họ cứ lạng trái,
lạng phải. Khi khổ chạy qua sướng, hết sướng chạy qua khổ.
Hết sinh đến tử, hết tử đến sinh. Họ không thích đi theo
hướng tim đường là cái hướng không sinh không tử. Họ
không thích trung đạo, không thích đi thẳng tim đường. Họ
cứ muốn bỏ nhà chạy xuống đồi cho chó cắn, hoặc chạy lên
đồi cho rắn cắn. Đó chính là sự hiện hữu, là sự sống thế tục.
Nhân loại không nhìn thấy chỗ giải thoát khỏi sinh tử
khổ đau: chỗ không sinh không tử. Tâm con người còn ngu
mờ nên không nhìn thấy cái lằn giữa của trung đạo, nên họ
cứ lạng qua và lạng lại mà không bao giờ ở lại giữa tâm
đường. Con đường Trung Đạo do Phật đã bước đi, đó là con
đường tu tập đúng đắn, vượt ra khỏi sinh và tử. Tâm không
còn đối đãi tốt xấu, thiện ác; và tâm như vậy là được giải
thoát. Đây là con đường của các bậc sa-môn bình an. Nếu
chúng ta không bước theo con đường đó, chúng ta đâu bao
giờ trở thành một sa-môn bình an. Ta không bước theo họ, sự
bình an sẽ chẳng có cơ hội đơm hoa kết quả. Bởi vì còn sinh
và còn tử. Con đường của Phật là không còn sinh tử. Không
còn cao thấp. Không còn sướng khổ. Không còn tốt xấu.
Không còn thiện ác. Không còn đối đãi. Đây là con đường
chánh đạo. Đây là con đường để đi đến sự bình an và tĩnh
tại. Nó bình an, không còn dấu vết của sướng khổ, vui buồn.
Đó là cách-đi và mục-tiêu của việc tu hành. Khi trải nghiệm
được sự không còn đối đãi, tâm có thể dừng lại. Nó có thể
dừng nghĩ suy nghi vấn. Không còn nhu cầu gì để đi tìm câu
trả lời. Ngay đó! Đó là tại sao Phật đã nói rằng Giáo Pháp là
để cho người có trí tự mình thấy biết. Không còn phải thắc
mắc hay hỏi ai nữa. Lúc đó chúng ta sẽ tự mình hiểu biết một
