SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 290

biếu thịt tế để tỏ lòng kính trọng) , chư hầu đều đến mừng. Năm sau, quân
Tề đánh bại quân Nguỵ ở Mã Lăng, bắt bỏ tù thái tử Nguỵ là Thân, giết
tướng quân Bàng Quyên .
Năm sau (-340) Vệ Ưởng nói với Hiếu Công :
- Nước Tần với nước Nguỵ cũng giống như con người có bệnh trong tim
gan vậy. Nếu nước Nguỵ không thôn tính nước Tần, thì nước Tần cũng
phải thôn tính nước Nguỵ. Tại sao ? Vì nước Nguỵ ở phía tây dãy núi hiểm
đóng đô ở An Ấp cách Tần con sông Hoàng Hà và một mình thu tất cả
nguồn lợi miền Sơn Đông. Gặp điều kiện thuận lợi thì Nguỵ đem quân về
hướng tây đánh Tần. Nguỵ gặp điều kiện không có lợi thì ta có thể qua phía
đông để mở đất. Nay Tần được lúc nhà vua hiền thánh, nước nhờ vậy
cường thịnh ; trái lại nước Nguỵ năm ngoái bị Tề đánh thua to, chư hầu làm
phản. Ta có thể nhân lúc này mà đánh Nguỵ. Nguỵ không chống cự nổi
Tần, thì thế nào cũng phải dời về đông. Nguỵ dời về đông, Tần nhờ sự
hiểm trở của núi sông quay mặt về đông để khống chế chư hầu, đó là cái
nghiệp đế vương vậy .
Hiếu Công cho là phải, sai Vệ Ưởng làm tướng đánh Nguỵ. Nước Nguỵ sai
Công tử Ngang làm tướng đón đánh. Khi hai quân gần nhau, Vệ Ưởng đưa
thư cho tướng Nguỵ là công tử Ngang, nói :
- “Tôi trước đây chơi thân với Công tử, nay cả hai đều làm tướng của hai
nước, không nỡ đánh nhau. Tôi muốn gặp mặt công tử ăn thề, uống rượu
mừng và bãi binh để cho Tần và Nguỵ được yên”.
Công tử Ngang nước Nguỵ cho là phải . Hội họp ăn thề xong , uống rượu .
Vệ Ưởng phục võ sĩ bắt Công tử Ngang bỏ tù, nhân đó đánh quân Ngang,
đem Ngang về Tần. Binh của Nguỵ Huệ Vương mấy lần bị quân Tề, quân
Tần đánh phá, trong nước trống rỗng, ngày càng hao mòn nên lo sợ . Nguỵ
Huệ Vương bèn sai sứ cắt đất Tây Hà dâng cho Tần để giảng hoà . Rồi
Nguỵ phải bỏ An Ấp, dời đô đến Đại Lương . Lương Huệ Vương (sau khi
Nguỵ dời đô đến Đại Lương , đổi tên nước là Lương, nên gọi là Lương Huệ
Vương ) nói :
- Quả nhân hối hận không nghe lời của Công Thúc Toa ! ( ý nói giết Vệ
Ưởng.)