SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 458

người nước Tề tiến lên can:
- Thần nghe: nhà Ân, nhà Chu làm vua hơn nghìn năm, phong các con em,
các công thần để cho họ làm phên dậu giúp đỡ mình. Nay bệ hạ giầu có bốn
biển nhưng con em vẫn là kẻ thất phu; nếu đột nhiên xảy ra việc như bọn
Điền Thường hay bọn lục khanh(7) thì không ai giúp đỡ, làm sao có thể
cứu nhau được. Trong công việc không bắt chước đời xưa mà có thể lâu dài
là điều chưa hề nghe nói. Nay bọn Thanh Thần lại xiểm nịnh bệ hạ để làm
cho điều sai lầm của bệ hạ thêm nặng, như vậy không phải là kẻ trung
thần.Thủy Hoàng đưa lời bàn của ông ta xuống thừa tướng.Thừa tướng cho
thuyết ấy là sai, loại bỏ ý kiến của ông ta.Bèn dâng thư nói:
“Ngày xưa thiên hạ rối loạn và phân tán, không ai thống nhất được. Do đó
chư hầu tranh nhau; khi nói, mọi người đều đem huyện đời xưa làm hại
việc nay bày đặt nói những lời nói suông để làm loạn việc thực. Mọi người
đều lấy cái học riêng của mình để chê bai những điều nhà vua làm.Nhưng
nay hoàng đế đã thâu tóm cả thiên hạ, phân biệt trắng đen mà định ra điều
duy nhất được tôn trọng. Trái lại,những kẻ học theo cái học riêng của mình
cùng nhau chê cười pháp luật rồi đem dạy cho người ta. Khi nghe lệnh ban
xuống tức thì họ đều lấy cái học riêng của mình để bàn tán.Khi vào triều thì
trong bụng chê bai. Ra ngoài đường thì xúm bàn trong ngõ, chê vua để lấy
tiếng, làm khác người để tỏ là cao, bày cho kẻ dưới phỉ báng. Nếu cứ như
thế mà không cấm thì ở trên uy thế của nhà vua sẽ bị giảm sút; ở dưới các
bè đảng sẽ nổi lên. Nên cấm là hơn. Thần xin tâu: ai có sách văn học, Kinh
thi, Kinh thư sách vở của trăm nhà thì đều hủy bỏ đi. Lệnh này ban ra ba
mươi ngày mà ai không hủy bỏ thì khắc vào mặt đày đi giữ thành. Những
sách không hủy bỏ là sách thuốc, sách bói, sách trồng cây. Người nào muốn
học thì phải lấy kẻ lại làm thầy”.Vua Tần Thủy Hoàng chuẩn y lời tấu ấy,
thu các sách Kinh thi, Kinh thư, bách gia để làm trăm họ ngu tối khiến cho
thiên hạ không được lấy điều xưa mà chê ngày nay. Việc định ra pháp độ rõ
ràng, đặt luật lệ bắt đầu từ Thủy Hoàng.Thống nhất văn tự, xây các ly cung
và các biệt quán khắp trong thiên hạ. Năm sau lại đi tuần thú, bên ngoài thì
đánh dẹp từ di. Trong những việc này đều có công của Tư. Con trai đầu của
Tư là Do làm thái thú Tam Xuyên. Mấy người con trai đều lấy công chúa