SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 461

và lập thái tử nối ngôi. Thư vẫn chưa gửi đi. Nay nhà vua mất chưa ai biết
cả. Bức thư gửi cho người con đầu và phù, ấn đều ở chổ Hồ Hợi. Việc lập
thái tử là do ở miệng ngài và Cao thôi. Bây giờ nên làm thế nào(12)?
Lý Tư nói:
- Sao lại nói lời “mất nước” như vậy? Việc đó không phải việc bọn bầy tôi
bàn(13).
Triệu Cao nói:
- Ngài hãy tự liệu xem, tài năng của ngài so với Mông Điềm ai giỏi hơn?
Công lao của ngài so với Mông Điềm ai hơn? Về mặt không gây oán với
thiên hạ thì ngài với Mông Điềm ai lớn hơn? Về mặt người con đầu của nhà
vua quen biết đã lâu và tin dùng ngài so với Mông Điềm ai hơn (14)?
Lý Tư nói:
- Ở năm mặt ấy tôi đều không bằng Mông Điềm.Nhưng sao ông lại đòi hỏi
ở tôi nhiều như thế?
Triệu Cao nói:
- Cao vốn chỉ là bọn tôi tớ phục dịch trong cung mà thôi; may mắn nhờ
quen việc giấy tờ, văn án nên được đưa vào cung vua Tần, coi sóc công
việc hơn hai mươi năm, chưa hề thấy nhà Tần cho thừa tướng thôi việc(15),
chưa hề thấycông thần được phong đất đến hai đời. Người nào rốt cục cũng
bị giết chết. Hoàng đế có hơn hai mươi người con, đều là những người ngài
quen biết cả. Người con đầu cương nghị lại có vũ dũng, tin người và cất
nhắc kẻ sĩ, một khi lên ngôi thế nào cũng dùng Mông Điềm làm thừa
tướng, ngài quyết không thể nào mang ấn thông hầu mà về làng, cái đó thì
rõ lắm. Cao nhận chiếu dạy dỗ Hồ Hợi, giúp ông ta học pháp luật đã mấy
năm, chưa hề thấy ông ta có sai sót gì. Người nhân từ, trọng hậu, khinh của
cải, quý trọng kẻsĩ, lòng rất sáng suốt, tuy ăn nói vụng về, nhưng rất mực lễ
phép. Các con vua Tần không ai bằng ông ta. Có thể lập ông ta làm vua!
ông hãy tìm kế lập ông ta đi!
Lý Tư nói:
- Ông nên trở lại chức vụ của mình(16). Tư này phụng chiếu nhà vua, vâng
theo mệnh trời, còn có điều gì phải quyết định nữa?
Triệu Cao nói: