vừa qua chúng ta đã xây dựng được, tôi cho là một cơ cấu người và vật chất
làm cơ sở cho hoạt động quân sự thắng lợi”. Ông quy tình hình đáng khích
lệ ấy cho tài năng chiến lược của Harkins “Nếu không có tướng Harkins,
mọi việc sẽ không ở tình trạng thuận lợi như chúng ta thấy. Tình hình sẽ rất
tệ hại. Thái độ cá nhân và những đức tính chỉ huy thấm vào toàn bộ sự chỉ
huy của ông”.
Trưởng phái đoàn cũng có nhiều cảm xúc về con người Lansdale đặt vào
Phủ tổng thống ở Sài Gòn “Tôi đã bị tác động về những đức tính của ông
Diệm, đầy nghị lực, thấu hiểu nhiều và nói năng dễ dàng”. Có lẽ quá dễ
dàng , vị tướng 4 sao phải công nhận thế vì suốt hai tiếng rưỡi đồng hồ trao
đổi với Diệm, ông không nói được một câu ! Vấn đề duy nhất đối với tổng
thống là tìm dịp để nói chuyện vì ông diễn đạt dồi dào và nhanh. Tuy vậy,
trưởng phái đoàn kết luận Diệm “chắc chắn biết rõ đất nước mình và tôi
nghĩ, dân tộc mình. Đấy là một lãnh tụ trong tầng lớp những người có trách
nhiệm lớn về chính trị”. Chính phủ của ông “thiếu chín chắn và có sai lầm
trong việc thi hành những chương trình quan trọng “nhưng vị tướng quy
những thiếu sót ấy cho nền văn hóa , xã hội chậm tiến là “đặc điểm Châu Á
và Việt Nam “thay vì sự non kém của Diệm.
Một trong những mánh khóe chế độ đặt ra để kiểm soát dân chúng làm vị
tướng say mê mà người ta giải thích đấy là một cách ưu đãi tầng lớp nông
dân : trong các “ấp chiến lược “, mỗi người phải có một thẻ căn cước có
ảnh và vân tay. Vị tướng công nhận một biện pháp như thế “chắc chắn làm
dân chúng Mỹ không hài lòng “nhưng nông dân Việt Nam thì khác .” Họ
nghĩ đây là người ta đã làm hết sức từ hộp bia lon, điều đó chứng tỏ chính
phủ yêu thương họ, quan tâm đến họ … Họ không xem đấy là một điều khó
chịu hoặc là một cách kiểm soát họ”.
Một trong những viên tướng ở Ban tham mưu Thái Bình Dương hỏi khi
nào thì Harkins tổ chức cuộc hành quân “Bùng nổ “để tiêu diệt Việt cộng.
Trưởng phái đoàn trả lời Harkins “rất thận trọng trong vấn đề này “và đã
trao đổi với ông “Tôi sẽ không nói với ai khi nào tôi bắt đầu chiến dịch”.
Nhưng trưởng phái đoàn không biết Harkins có những lý do để tỏ ra
“thận trọng “ông ta không nói với ông. Diệm đã hết sức hãm lại. Kế hoạch