Vann đánh giá phải cấp thiết chuyển hướng cuộc chiến ở phía bắc vùng
đồng bằng. Tháng Ba năm 1962 Việt cộng có sáng kiến về chiến lược và
chiến thuật : chính họ quyết định nhịp độ chiến tranh vào lúc nào và đánh
như thế nào. Quân lính Sài Gòn ở thế phòng ngự và đành hành động theo
diễn biến của chiến tranh du kích thay vì chủ động đối với kẻ thù. Riêng
con đường lớn từ nam Sài Gòn đến Mỹ Tho, chia làm hai ngả tây và nam đi
sâu vào vùng đồng bằng, ban ngày có thể đi một chiếc Jeep nhưng ban đêm
đi hai chiếc thì khôn ngoan hơn. Trong năm tỉnh những người việt cộng đã
vô hiệu hóa đường loại hai bằng đào hầm hố giữa đường và phá hỏng cầu.
Chưa đến lúc nông dân quanh vùng phá sập hoàn toàn như họ đã làm ở phía
nam đồng bằng và sẽ làm nếu chiến tranh không ngừng đúng lúc. Để di
chuyển trên những con đường còn dùng được, sĩ quan quân đội Sài Gòn
cho rằng phải có ít nhất một trung đội tháp tùng để đảm bảo xe cộ không
rơi vào trận địa phục kích. Dù toàn thể dân chúng phía bắc đồng bằng
không đi theo Việt cộng, đại bộ phận hoặc tán thành mục đích kháng chiến
hoặc ngấm ngầm giúp đỡ trong im lặng làm hao mòn những cố gắng của
chính quyền Sài Gòn. Chính phủ miền Nam Việt Nam, không dựa được vào
sự hợp tác của các tầng lớp nông dân trong lúc họ lại cần thiết cho cuộc nổi
dậy của phong trào cộng sản thắng lợi. Năm 1962 ở miền Nam Việt Nam,
85 % dân số sống ở nông thôn. Được đào tạo về thống kê, Vann thấy rõ
những tiềm lực may mắn của một xã hội như vậy tạo đà cho sự phát triển
sức mạnh chiến tranh du kích cộng sản. Hai triệu dân trong vùng Sư đoàn
7, thực tế hoặc có khả năng nằm trong tay Việt cộng. Trừ số 15% sống ở
Mỹ Tho hoặc các thành phố khác. Vấn đề không đặt ra là trong hai đối thủ
bên nào có lực lượng quân sự mạnh. Vann đánh giá hai đại đội gồm 180
người của đội quân thường trực Nam Việt Nam với trang bị vũ khí Mỹ,
được máy bay ném bom hỗ trợ, có thể di chuyển đến bất cứ đâu trong vùng.
Tuy vậy, theo lối ẩn dụ anh nói trước các sĩ quan trong mùa hè, việc hành
quân của binh lính Sài Gòn qua các nơi có hiệu quả như một chiếc tàu biển
: khi các đội quân của Quân lực Cộng hòa đến chỗ nào đấy họ làm cho Việt
cộng chạy như làn tàu rạch nước trên biển. Nhưng khi họ đi qua, những
người V.C quay trở lại ngay.
