như người Pháp trước đây. Như Ramsey đã nói cuộc đấu tranh dưới sự lãnh
đạo của Đảng kéo dài “khá lâu để xi măng gắn chặt rồi”.
Khắp Hậu Nghĩa nhân dân không có vẻ gắn chặt với Việt cộng đến mức
không thể quay lại với những thời cơ thuận lợi mới và những kích thích về
vật chất. Cho dù nhân dân căm ghét quân lính Sài Gòn và những đại diện
của chế độ, dù họ có thể nghĩ về nước Mỹ ra sao, họ vẫn thân mật với
những cá nhân người Mỹ. Những người dân miền Nam Việt Nam xem họ
là những người đáng kính, có ý đồ tốt. Tồi đi nữa thì người dân cũng có
tính hai mặt, như cô giáo ở So Đo. Vann và Ramsey cũng cảm thấy tính
chất nước đôi ấy ở những thành viên trẻ trong du kích địa phương.
Trong kiến nghị của mình, Vann cho rằng nông dân Việt Nam nên được
để lại tại chỗ, trên đất đai họ đã gắn bó để qua việc cải thiện đời sống, có
thể tranh thủ được lòng trung thành của họ và nhờ họ giúp đỡ mà nắm lại
vùng nông thôn. Kinh nghiệm của Vann từ những “ấp chiến lược” năm
1962, 1963 cho anh học được sự bốc dân đi bắt buộc là một việc điên rồ tàn
ác. Anh lo ngại xu hướng một số quân nhân Mỹ tưởng rằng, như đại tá
Chinh chỉ huy Sư đoàn 25 ở Hậu Nghĩa, phương pháp nhanh và chắc chắn
nhất là bỏ trống nông thôn, chuyển nông dân và những trại tị nạn xung
quanh các thành phố lớn, nghĩa là di chuyển biển người của Mao Trạch
Đông trong đó có “những con cá” du kích đang bơi lội.
Vann rất thất vọng khi Chinh được các cố vấn Sư đoàn 25 chuẩn y, đã
công bố trong Tháng Tám là một số khu dân cư trong vùng sẽ là “vùng tự
do ném bom”. Một máy bay lên thẳng gắn loa bay trên những vùng ấy hô
hào nông dân đi khỏi đấy hoặc chờ điều tệ hại. Trong báo cáo hàng tháng
gửi tổng hành dinh phái đoàn, Vann gọi quyết định ấy là một điều “ngu
xuẩn”. Ở Hậu Nghĩa, tính ra đã có 8.200 người tị nạn, chỉ sống nhờ vào sự
bố thí của Mỹ vì chính quyền Sài Gòn không làm gì đề giúp đỡ họ.
Năm 1962, tướng không quân Rollen Anthis xây dựng hệ thống vùng
ném bom tự do để tạo mục tiêu cho phi công. Người ta đề nghị với các chỉ
huy quân, sư đoàn và các tỉnh trưởng xác định những vùng Việt cộng có ưu
thế trong đó tất cả những gì cử động sẽ bị bắn chết, những gì đứng yên sẽ
bị san bằng. Những “vùng không tập” và “vùng lửa” ấy là những vùng
