người bạn; những người khác nữa, anh đã gây ảnh hưởng xấu đối với họ
nhưng họ vẫn thương cảm cho số phận của anh. Tuy cuộc chiến tranh còn
kéo dài ba năm nữa và tiếp tục làm chết nhiều người nhưng những người có
mặt ở Arlington buổi sáng tháng Sáu năm 1972 ấy có cảm giác họ cùng với
John Vann đã chôn vùi cuộc chiến và mười năm ở Việt Nam. Vann chết,
những gì còn lại chỉ là phần viết thêm.
Anh đến Sài Gòn tháng Ba năm 1962, mang hàm trung tá, 37 tuổi, tình
nguyện làm cố vấn quân sự cho một Sư đoàn bộ binh Nam Việt Nam ở
đồng bằng sông Cửu Long. Khi ấy chiến tranh còn là một cuộc phiêu lưu.
Tháng Chạp trước đấy tổng thống John F. Kennedy giao cho quân đội Hoa
Kỳ nhiệm vụ tiêu diệt một cuộc nổi dậy của Cộng sản và bảo vệ miền Nam
Việt Nam, quốc gia độc lập có một chính phủ do người Mỹ dựng lên cầm
đầu ở Sài Gòn.
Vann có những đức tính của một người chỉ huy. Anh đã là một đứa trẻ
khốn khổ ở miền Nam, sinh ra trong cuộc khủng hoảng kính tế tiếp theo
cuộc khủng hoảng năm 1924 ở một khu người da trắng nghèo Norfolk bang
Virgina. Thời gian đầu đến Việt Nam, bạn bè và cấp dưới chế giễu vì do
anh không bao giờ đổi màu. Thường hành quân cùng bộ binh Nam Việt
Nam nhưng dù đi dưới nắng gắt, làn da hung của anh chỉ đỏ hồng lên một
ít.
Thể trạng anh có vẻ ốm yếu, cao một mét bảy mươi và nặng 67 kilô.
Nhưng sinh khí và uy quyền đặc biệt bù đắp thừa thãi cho vẻ ngoài gầy gò.
Anh có một sinh lực cho phép làm trong một ngày công việc đòi hỏi cường
độ gấp đôi đối với người khác. Mỗi đêm anh chỉ cần ngủ bốn tiếng đồng
hồ, cũng có thể bớt xuống hai tiếng khi công việc kéo dài nhưng vẫn minh
mẫn. Nếu cần anh có thể dễ dàng làm việc 16 trong 24 tiếng mà vẫn đủ thì
giờ nghỉ ngơi, giải trí.
Ảnh hưởng bao trùm của anh đối với những người khác do nét cứng rắn
giọng mũi và sự dứt khoát, sắc sảo. Anh luôn biết mình muốn gì và phải
làm như thế nào, có tài giải quyết những vấn đề hàng ngày đặt ra trong
những hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt của thời chiến. Tính tình và sự giáo
dục của quân đội ở trường trung, đại học hình thành nên một tinh thần vừa
