xe được ngụy trang với cành lá và dừng lại chỗ ẩn náu trong trường hợp có
báo động máy bay. Nhiều đoạn đường dài cũng được cây cối phủ kín hai
bên, máy bay không quan sát được.
Nhưng cái giá người Việt Nam phải trả cũng không nhỏ. Lái một chiếc
xe trong nhiều tháng, năm này qua năm khác có 20, 25, có lẽ đến 30% nguy
cơ tử vong. Còn những đội quân bảo dưỡng đường sá cũng gặp nguy hiểm
như lính bộ binh. Để giữ cho đường thông suốt, đàn ông, đàn bà phải túc
trực gần những điểm thường bị bắn phá và những quả bom không trúng xe
và cầu đã không trừ người làm đường. Họ không thể vừa làm việc vừa ẩn
nấp để tránh những thảm bom của B-52. Nghĩa trang tưởng nhớ người chết
trên đường mòn Hồ Chí Minh rộng 16 héc ta, đặt mộ của 10.306 người Việt
Nam , đàn ông và đàn bà mà người ta biết rõ tên họ. Hàng nhiều nghìn
những người khác nằm lại tại chỗ, là những chiến sĩ vô danh trong sự lộn
xộn của cuộc chiến tranh này.
Việc nhân đôi hoặc nhân ba hệ thống đường đan xen nhau ấy mà ngay
trung tâm vận chuyển ở Hà Nội cũng không theo dõi được sự phát triển
tăng thêm bao nhiêu cây số cho phi công Mỹ cần nắm. Đường mòn Hồ Chí
Minh là ví dụ kỳ lạ nhất trong những chiến công người Việt Nam có thể
làm nên. Theo đường thẳng từ đầu con đường ở đèo Mụ Gia, Bắc Việt Nam
đến miền Nam ở biên giới chung Việt, Lào và Campuchia chỉ khoảng 400
cây số. Khi đường làm xong, đoạn đường ấy bao gồm 15.400 cây số đường
lát đá dăm và đường phụ.
Đô đốc Hải quân Sharp và ban tham mưu liên quân xác định chắc chắn
với McNamara và tổng thống có thể ngăn chặn xe ô tô phát triển bằng cắt
bỏ nguyên liệu. Chỉ cần dội bom vào những thùng chứa xăng của cảng Hải
Phòng và những kho khác trong vùng Hà Nội – Hải Phòng. Walt Rostow,
thay thế McGeorge Bundy năm 1966 làm cố vấn cho Johnson về an ninh
quốc gia, hồ hởi về ý kiến này làm ông nhớ lại kinh nghiệm của mình trong
Thế chiến thứ hai và việc ném bom chiến lược của Đức.
