không còn sức tập hợp được những lực lượng cần thiết để phục kích những
đoàn xe và toán quân Sài Gòn ban ngày tỏa ra trong vùng để cố giữ quyền
lực của chế độ. Việt cộng không thể bất thần đột nhập dễ dàng vào các tiền
đồn. Trật tự được thiết lập lại từng ít một và có thể tiến lên yên ổn lâu dài.
Vann nói “Sự yên ổn có lẽ chiếm 10% của vấn đề hoặc là 90%; dù sao
chính 10% của 90% đầu tiên là đáng kể. Không yên ổn, không có gì chúng
ta làm tồn tại được lâu dài”.
Anh nghĩ càng phát triển quá trình nhấn chìm lực lượng chủ lực và địa
phương quân vòng quay chiến tranh càng bất lợi cho Việt cộng. Kết luận
này như hầu hết người Mỹ ở Việt Nam thời kỳ ấy dựa vào sự tin chắc rằng
nông dân Việt Nam đứng ngoài cuộc đấu tranh chính trị. Việc phần lớn họ
trong vùng có vẻ cảm tình với Việt cộng hoặc dửng dưng thể hiện họ không
đánh giá cao vấn đề chính trị : nông dân không được bồi dưỡng về lý
tưởng, những người Mỹ cho là như vậy. Trừ một số ít đặc biệt than phiền
chính quyền địa phương của Sài Gòn, nông dân nghiêng về phía mạnh hơn.
Vann càng tin chắc thế vì anh quan sát ở Triều Tiên nông dân hình như
không có ý thức chính trị gì. Họ hành động theo quyền lợi của các nhà cầm
quyền lúc đó. Anh xác định tất cả những người nông dân châu Á mong
muốn trước hết là hòa bình và yên ổn để có thể cày bừa ruộng đất. Họ ít
quan tâm những người xây dựng luật lệ và thiết lập trật tự là cộng sản hay
tư bản.
Khi nông dân thấy những đại đội, tiểu đoàn chiến đấu Việt cộng ngày
càng bị tiêu diệt , họ sẽ hiểu những người cộng sản không thắng được. Và
nếu Sài Gòn cũng không lừa phỉnh họ, họ sẽ bắt đầu nghiêng về chế độ này.
Những thông tin nắm được nhiều hơn vì nông dân sẵn lòng nói. Như vậy sẽ
dễ dàng bắt được mục tiêu và tiêu diệt lực lượng Việt cộng còn lại. Những
người cộng sản cũng mất cơ sở của sức mạnh chiến đấu : nông dân phân
tán trong xóm làng. Việt cộng gọi họ là Đội quân du kích nhân dân. Ban
ngày họ là nông dân và ban đêm là chiến sĩ, chiến đấu theo mệnh lệnh của
cấp trên hoặc do bột phát. Drummond ước tính trong vùng có khoảng
10.000 người, đại diện một lực lượng đáng kể của đội quân thường trực, địa
phương, và chính quyền Việt cộng. Đội quân du kích địa phương ấy là một
