Hai năm trước như tôi đã nhận thấy vào tháng Mười một năm 1965, năm
ấp ven biển bị san bằng , hàng trăm người chết vì bom đạn của Không quân
và tàu chiến, sự hủy hoại nông thôn và dân thường vùng này thật nặng nề.
Trong năm 1966, lính thủy đánh bộ tổ chức những cuộc hành quân rất tàn
ác chống lại sự kháng cự của Việt cộng , những nông dân quyết tâm ủng hộ
họ và cả những toán quân Bắc Việt từ dãy Trường Sơn xuống tăng cường.
Chiến lược bình định của Krulak và Walt cố gắng triển khai tại chỗ đã kìm
hãm các chỉ huy lính thủy đánh bộ lại. Nhưng sự hạn chế ấy biến mất khi
lực lượng Oregon đến vào mùa xuân 1967. Đội quân này không quan tâm
đến sự an toàn của các làng và sự bảo vệ đất đai. Máy bay được tự do
không gò bó và sự tàn phá thật triệt để.
Hai năm trước tôi biết ít nhất hàng chục làng khác bị gạch khỏi bản đồ
như năm thôn ấp tôi thấy dọc bờ biển và 25 làng khác bị thiệt hại nghiêm
trọng. Năm 1967, Schell phát hiện ra 70% trong số 450 làng trong tỉnh
hoàn toàn bị tiêu diệt. Trừ một số thôn ấp dọc đường số 1 quân tuần tra lúc
đi lúc không, mặc nhiên sự tàn phá phát triển với một nhịp điệu dồn dập.
Ngày này qua ngày khác, ngồi trên chiếc máy bay nhỏ Schell chứng kiến sự
bắn phá của trọng pháo và rốc két từ trực thăng chiến đấu cùng những đám
cháy bùng lên do lính bộ binh Mỹ đốt phá. Anh tổng kết những đổ nát trên
qua dấu vết những ngôi nhà bị phá hủy, cẩn thận kiểm tra những con số với
các phi công L-19, các sĩ quan lực lượng Oregon, các thành viên đội
CORDS ở địa phưong và các sĩ quan Sài Gòn .
Một số nông dân trở về làng bị tàn phá tuy phần đông bị cấm ở lại trong
vùng tự do bắn phá và sống dưới hầm. Họ thà mạo hiểm mạng sống trên
đồng ruộng lỗ chỗ bom đạn và đối mặt với làn đạn còn hơn chắc chắn bị
đói, bẩn thỉu và bệnh tật trong những trại tị nạn. Từ khi lực lượng Oregon
đến, các bệnh viện tiếp nhận bình quân mỗi ngày ba mươi dân thường bị
thương. Một bác sĩ tình nguyện Anh đã làm việc ở Quảng Ngãi hơn ba năm
tâm sự với Schell : tổng số nạn nhân dân thường, bao gồm chết và bị
