tập trung hóa hơn có thể đã dẫn tới một đế chế an toàn hơn, chứ
không như một nhà nước phó mặc cho sự định đoạt của hoàn cảnh
địa lý. Trong lĩnh vực hải quân cũng thế, chủ nghĩa quân chủ chuyên
chế đã làm tăng quá mức sự chuyên chế về vị trí; với Ottoman, sức
mạnh trên biển chủ yếu tập trung tại các vùng Biển Đen và Địa
Trung Hải gần nhà, chỉ có chút thành tích “thoáng qua” từng đạt
được khi đối đầu với Bồ Đào Nha trên Ấn Độ Dương?
Hodgson, giống như đồng nghiệp của ông là McNeill thuộc khoa
lịch sử [Đại học] Chicago, gần gũi với truyền thống cổ điển hơn là
chuyên ngành lịch sử đang hiện hành ngày nay tại các trường đại
học, có lẽ là sản phẩm tự nhiên của sự xúc cảm Quaker mãnh liệt
đặc biệt trong ông. Nói cách khác, ngay cả trong sâu thẳm của sự
khám phá chi tiết vụn vặt của mình, ông vẫn nhìn thấy tầm bao quát
lớn. Giai đoạn chính trong nghiên cứu của ông là Oikoumene Hy
Lạp cổ đại, mà cũng chính giai đoạn ấy, do tình cờ, cung cấp nhiều
tài liệu cho sách lịch sử thế giới của McNeill, và như chúng tôi đã
nói, tạo phần lớn bối cảnh cho Những câu chuyện lịch sử (hay là Tài
liệu điều tra) của Herodotus hồi thế kỷ V TCN. Có thể không phải
ngẫu nhiên mà đó cũng chính là cái thế giới đang được nói tới
thường xuyên trong những tin tức quan trọng hiện nay: miền đất
nằm giữa phần phía đông Địa Trung Hải và cao nguyên Iran-
Afghanistan. Bởi vì, Oikoumene là nơi các khối lục địa Á-Âu và châu
Phi hội tụ, với nhiều cửa thoát ra Ấn Độ Dương qua Biển Đỏ và vịnh
Ba Tư, làm cho nó có giá trị siêu chiến lược, cũng như là một nơi
dung nạp tạm thời những mô hình di trú, và do đó là nơi gây ra xung
đột giữa nhiều sắc tộc và giáo phái. Những câu chuyện lịch sử của
Herodotus đã nắm bắt được sự bất ổn không ngừng này.
