Ở tầm sâu xa nhất của mình, Những câu chuyện lịch sử của
Herodotus được dành để nói về việc tìm hiểu những sự phức tạp
của số phận: tức là những gì trong tiếng Hy Lạp gọi là moira, hay là
sự “phân phát cho mỗi người phần được chia”. Và bởi vì anh hùng
là những người vượt qua được số phận, nên họ là những nhân vật
trung tâm của các chuyện kể của Herodotus. Chính Hodgson là
người đã nhấn mạnh trong lời tựa của mình cho cuốn sách Sự mạo
hiểm của Hồi giáo:
Herodotus đã viết sách lịch sử của mình, ông nói, để gìn giữ
kí ức về những hành động vĩ đại được thực hiện bởi những
người Hy Lạp và người Ba Tư: những hành động không thể
làm lại và có thể đòi hỏi sự tôn trọng dài lâu của chúng ta.
Những hành động ấy là không thể lặp lại được, dù chúng có thể
được mô phỏng, và theo một ý nghĩa nào đó có lẽ đã bị vượt
qua. Nhưng ngay cả bây giờ chúng ta cũng không dám gọi ai
đó là vĩ đại, khi những hành động của người đó không thể so
sánh với những chuẩn mực nào đó.
Hodgson viết điều này ở đầu sử thi của mình để nhấn mạnh rằng
xét cho cùng chính con người là kẻ làm chủ số mệnh của mình, mặc
dù cả bộ sách của ông hướng vào mô tả những khuynh hướng lớn
của lịch sử và của môi trường, mà đối với chúng, có thể nói, sự kiểm
soát của các cá thể thật là nhỏ nhoi. Nếu không có sự thừa nhận
cuộc đấu tranh riêng biệt, thì không có chủ nghĩa nhân văn trong
việc nghiên cứu lịch sử, Hodgson nói. Với cách hiểu như vậy, ông
dệt nên tấm thảm của mình về Hồi giáo: “một phức hợp phong tục
tập quán liên quan với nhau về mặt đạo đức và cung cách của con
người”, mang bản chất của một sức mạnh bao trùm, nhưng đã được
