thành cơm”,… nên thật khó chấp nhận thuyết Quyết định luận địa lý.
Từ ngàn đời, ông cha ta đã thực hành triết lý sống “hòa hợp với
thiên nhiên” và đã gặt hái được những thành công nhất định. Điều
đó cho thấy ông cha ta rất coi trọng vai trò của hoàn cảnh địa lý và
cũng đã khai thác thành công những lợi thế địa lý của đất nước
mình với những chiến tích chói lọi nơi Ải Chi Lăng, sông Bạch Đằng,
kiến lập nên nền văn minh lúa nước trên châu thổ sông Hồng, tìm
đường mưu sinh và mở mang bờ cõi… Giờ đây chúng ta đang cùng
nhau xây dựng một nước Việt Nam giàu và mạnh bằng những phép
quy hoạch ngày càng có sự hiểu biết và tôn trọng các quy luật địa lý
hơn. Trong xã hội ta đang chín dần một ý thức dành cho địa lý chỗ
đứng cao quý trong những sơ đồ quy hoạnh phát triển, mà biểu hiện
rõ nhất và gần đây nhất là trường hợp Khu du lịch Tràng An-Bái
Đính [!], hoặc sự lên tiếng của công luận về địa điểm không thích
hợp của Formosa (nhân đây xin nói thêm rằng việc dự án này mang
tên cũ của đảo Đài Loan - Formosa - mà không kèm theo một định
ngữ nào cả là không hợp lý). Đánh giá cao điều kiện địa lý, nhưng
không thể chấp nhận Quyết định luận địa lý theo kiểu: người xứ ôn
đới thì thông minh, sáng tạo hơn và thống trị người xứ nóng, hoặc
khí hậu khắc nghiệt thì tính khí cục cằn, nóng nảy, v.v..
Điều tâm đắc tiếp theo là cách tác giả đọc tình thế chính trị của
thế giới dựa trên ý tưởng của các nhà địa chính trị kinh điển: thuyết
Heartland của Halford J. Mackinder và thuyết Rimland của Nicholas
Spykman. Trên quan điểm địa chính trị, Mackinder khái quát thế giới
thành “Hòn đảo-Thế giới” nằm trong Đại dương Thế giới bao gồm
đại lục Á-Âu và châu Phi nối liền với nhau qua Địa Trung Hải với cái
bướu lớn ở phía tây bắc có dạng một bán đảo ứng với châu Âu. Hòn
đảo-Thế giới có đối trọng là châu Mỹ, riêng châu Đại Dương không
