người thực sự xấu xa về mặt đạo đức. Than ôi, chúng ta lẽ nào yêu
cầu những khiếm khuyết về đạo đức của những người như Mahan.
Hơn nữa, công trình của Norman Angell, với nội dung vì sao
chiến tranh và sự tranh giành quyền lực quốc tế là vô lý, đã không
gặp may, vì chỉ được công bố vài năm trước khi thế chiến I bùng nổ
để khởi đầu cho một thế kỷ của chiến tranh và xung đột chưa từng
có ở châu Âu. Vì thế, tác giả của nó trở thành mục tiêu châm biếm ở
khắp nơi, nhưng thường là không công bằng, bởi lẽ cuốn sách của
ông đã được viết một cách tuyệt diệu và được biện luận sắc sảo. Và
cuốn sách của ông có thể đã được chứng thực là sáng suốt, nếu
bản chất con người bớt thấp hèn hơn một chút. Chính vì có những
sai sót hay những kẽ hở trong bản chất con người, lại được khuếch
đại vì những sự phân chia một cách áp đặt bởi vị trí địa lý, mà một
cây bút như Mahan trong những thập kỷ sau này lại có sức chống
chịu bền hơn rất nhiều trước sự thử thách của thời gian so với một
người như Angell.
Một dấu hiệu cho thấy động lực học sức mạnh của thế giới đang
thay đổi như thế nào, đó là các chiến lược gia Ấn Độ và Trung Quốc
ngày nay đang say sưa đọc Mahan; giờ đây so với người Mỹ, họ đã
giống Mahan nhiều hơn: họ đang xây dựng đội tàu để dùng cho
những cuộc đụng độ vũ trang trên biển, trong khi lực lượng hải quân
của châu Âu lại chỉ xem xét sức mạnh trên biển dưới góc độ duy trì
trật tự. Ví dụ, James R. Holmes và Toshi Yoshihara, giáo sư tại Học
viện Quân sự Naval, báo cáo rằng tại một hội nghị chuyên đề năm
2004 ở Bắc Kinh, “học giả nối tiếp học giả thi nhau trích dẫn
Mahan… để xác nhận ảnh hưởng của ông ta”. “Và hầu như không
có ngoại lệ, họ đều trích dẫn những châm ngôn hiếu chiến nhất của
Mahan, bởi vì, theo họ, việc nắm giữ, sở hữu biển chỉ có thể xuất
