Dãy Karpat bao quanh đất nước Romania cũng đóng vai trò một
đường ranh giới không kém gì vùng núi Kurdistan. Đi vào Karpat từ
phía tây, qua miền Puszta [Thành phố lớn thứ năm của Bulgaria,
nằm ở phía đông-bắc nước này, trên bờ phải sông Danube.]
Hungary xơ xác, vắng vẻ mà uy nghi trên nền đất màu than đen và
những biển cỏ xanh pha màu vàng chanh, thế là tôi đã rời khỏi thế
giới Trời Âu của đế quốc Áo-Hung xưa và bước dần từng bước vào
miền đất nghèo khó hơn của đế quốc Ottoman Turk [Turk: các dân
tộc nói các ngôn ngữ Turk, thuộc hệ dân Á Âu, định cư ở miền Bắc,
Trung và Tây lục địa Á-Âu; bao gồm người Kazakh, Uzbek, Kyrgyz,
Uyghur, Azerbaijan, Turkmen, Tatar, Qashkai, Bashkir, Chuvash,
Afshar và người Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như các dân tộc từng tồn tại trong
lịch sử như Bulgar, Kuman, Avar, Seljuk, Khazar, Ottoman, Mamluk
và có thể cả Hung Nô.] thuở trước. Chế độ chuyên quyền phương
Đông của Ceausescu vốn ngột ngạt hơn nhiều so với chế độ cộng
sản hỗn tạp không hoạch định của Hungary rốt cuộc cũng được tạo
dựng nhờ có những thành lũy ấy của miền núi Karpat.
Và dù sao vùng núi Karpat cũng không phải là không thể thâm
nhập. Suốt nhiều thế kỷ, các nhà buôn từng làm ăn phát đạt trong vô
số những đường đèo của nó, đóng vai những người chuyển tải hàng
hóa và văn hóa, khiến cho vẻ tương đồng sâu sắc của Trung Âu
dường như đã bắt rễ cả từ phía bên kia dãy núi, trong những thành
phố đại loại như Bucharest và Ruse. Tuy nhiên, núi non đã gây ra
một sự chuyển hóa từ từ không thể phủ nhận: điểm khởi đầu trong
chuỗi ấy nằm ở một nơi nào đó mãi ở phương Đông, có lẽ là ở các
sa mạc Arab và Kara Kum (Cát Đen).
Năm 1999, tôi đã đi một chuyến tàu chở hàng qua đêm từ thủ đô
Baku của Azerbaijan, trên bờ tây biển Caspi, tới Krasnovodsk thuộc
