thái của các cường quốc ở Đông Á. Chiến tranh Nga-Nhật, 1904-
1905, đã bùng nổ một phần bởi Nhật Bản đòi Nga phải thừa nhận
chủ quyền của Trung Quốc ở Mãn Châu (cũng như quyền của Nhật
Bản tự do can thiệp vào Hàn Quốc), nhưng đều bị Nga phản đối. Kết
cục của cuộc chiến tranh này, ngoài việc hạ nhục chế độ Sa hoàng,
còn làm nhục hơn thế nhiều đối với nhà Thanh Trung Quốc, vì nó đã
xử lý cuộc tranh giành vùng đất mà người Mãn Châu coi là phần di
sản của mình. Nghĩa là, mặc dù thua trận Nga vẫn giữ lại cho mình
quyền kiểm soát Amuria và Ussuria, mà người Mãn Châu thèm
muốn.
Còn hơn cả cuộc chiến tranh Nga-Nhật, trong đó Nga mất nửa
phía nam của đảo Sakhalin và một số bộ phận của miền Nam Mãn
Châu (mà theo logic địa lý, dù thế nào chăng nữa, có lẽ phải thuộc
về Trung Quốc!), đó là cuộc Cách mạng Nga năm 1917 và hậu quả
hỗn loạn của nó là những gì đã thực sự làm lung lay sự kiểm soát
lỏng lẻo của Nga đối với vùng Viễn Đông. Trung Quốc, Nhật Bản, và
Hoa Kỳ (khi đó chỉ là một cường quốc Viễn Đông mới nổi) đã nắm
quyền kiểm soát từng đoạn của đường sắt xuyên Sibir giữa hồ
Baikal ở phía tây và cảng Vladivostok ở phía dông, riêng Vladivostok
đã bị Nhật Bản chiếm đóng vào những năm giữa 1918 và 1922. 80
ngàn quân Nhật đã xâm chiếm khu vực Amur trong giai đoạn này.
Tuy nhiên, Hồng quân của Lenin đã dần dần làm chủ tình hình
trong cuộc nội chiến với thế lực phản cách mạng Nga, và nhà nước
Soviet đã chiếm lại được các vùng lãnh thổ của mình, chủ yếu nằm
lệch về các sa mạc Trung Á, nơi có những tộc người Turk cư trú, và
là nơi những người Bolshevik từng lo ngại về sự tấn công của người
Anh từ Ấn Độ qua Afghanistan. Người Bolshevik, mặc dù ý thức hệ
công khai của họ là liên kết vô sản toàn thế giới, nhưng đã tỏ ra thực
