nhiệm vụ báo chí. Những cuốn sách và bản đồ ấy đã tiết lộ một câu
chuyện:
Nằm ở trái tim châu Âu, trên phần đất kẹp giữa Biển Bắc, biển
Baltic và miền núi Alps, người Đức, theo nhà sử học Golo Mann, đã
luôn là một sức mạnh năng động bị nhốt trong “một trại tù lớn”, đau
đáu tìm cách xé rào. Nhưng do bị nước và núi vây bọc từ phía bắc
và phía nam, nên việc mở rộng ra ngoài đồng nghĩa với hai hướng
đông và tây, nơi không có những mối ngăn trở về địa lý. “Điều tiêu
biểu cho bản chất Đức suốt 100 năm qua (1860-1960) chính là sự
thiếu thể thức và thiếu khả năng vận hành tốt của nó,” Mann viết
như vậy khi xem xét giai đoạn nhiễu loạn và hai cuộc Thế chiến từ
những năm 1860 đến những năm 1960 gây nên do tham vọng bành
trướng của Otto von Bismarck. Tuy nhiên, cũng có thể nói điều
tương tự về kích thước và hình dáng nước Đức trên bản đồ trong
suốt chiều dài lịch sử của nó!
Thực vậy, Đế chế được Charlemagne Đệ nhất xây dựng vào
năm 800, đã là một cuộc thay đổi vĩ đại hình dạng vốn không xác
định về lãnh thổ dưới dạng một không gian khổng lồ luôn động mà
lúc này hay khi khác từng bao gồm cả nước Áo, một số bộ phận của
Thụy Sĩ, Pháp, Bỉ, Hà Lan, Ba Lan, Italia và Nam Tư. Châu Âu
dường như được dành riêng để chịu sự điều hành của thế lực mà
ngày nay tương ứng với nước Đức. Nhưng sau đó, Martin Luther đã
xuất hiện, người đã chia tách đạo Thiên Chúa Phương Tây với Trào
lưu Cải cách tôn giáo (ra đời Đạo Tin Lành), rồi Trào lưu Cải cách ấy
lần lượt đã làm bùng nổ Chiến tranh 30 năm, chủ yếu diễn ra trên
đất Đức. Rồi sau đó Trung Âu đã bị tàn phá. Càng đọc nhiều hơn -
về tính nhị nguyên thời thế kỷ XVIII giữa nước Phổ với Habsburg
Áo, về liên minh thuế quan thời kỳ đầu thế kỷ XIX giữa những bang
