những sự phản ứng như vậy. Hãy lấy ví dụ như: sự cận kề của bán
đảo Scandinavia và áp lực quân sự mà nó tác động lên bờ biển
nước Anh và Pháp từ rất sớm đã dẫn những xứ sở này tới việc tự tổ
chức thành những thực thể quốc gia. Nước Anh, hơn nữa, lại nhỏ
hơn so với các vương quốc phong kiến trên lục địa, và, như
Toynbee đã viết, “sở hữu đường biên giới được phân định tốt hơn
[xét cho cùng, nó là một hòn đảo],” và đạt đến trạng thái tồn tại như
một quốc gia sớm hơn nhiều so với các nước phong kiến láng giềng
của mình.
Một số cảnh quan, ví dụ như Bắc cực, tỏ ra không thân thiện đến
mức chúng có thể dẫn đến sự sụp đổ của nền văn minh bản địa, hay
ít ra cũng làm cho một nền văn minh ngưng phát triển. Arnold
Toynbee đánh giá một số tập tính, cách hoạt động như là một công
cuộc phi thường: ví dụ, khả năng của những người Eskimo thực sự
sinh sống được trên băng trong mùa đông và săn hải cẩu. Nhưng
khả năng sống sót kỳ diệu này cũng không bao giờ dẫn đến một
trình độ làm chủ môi trường đủ để phát triển một nền văn minh đầy
đủ. Toynbee, cũng như nhà địa lý học đương đại Jared Diamond của
UCLA (University of California, Los Angeles), viết nhiều về những
khó khăn của các nền văn minh và những vụ sụp đổ trong số những
nền văn hóa thời Trung cổ của người Viking ở Greenland, người
Polynesia của Đảo Phục Sinh, của người Anasazi miền Tây-nam
nước Mỹ, và người Maya ở miền rừng nhiệt đới Trung Mỹ, mà tất cả
đều do những vấn đề về môi trường vật lý? Châu Âu dường như đã
thể hiện ở mức độ hoàn hảo những khó khăn về môi trường từng
thách thức và thúc đẩy cư dân của nó vươn tới những tầm cao văn
minh: vị trí của nó ở vùng ôn đới phía Bắc và sự gần kề tương đối
của nó với châu Phi, Trung Đông, thảo nguyên Á-Âu và Bắc Mỹ đã
