đổi, giống như một kiểu bóng ma hay một bản chất thường trực. Và rồi nó
phá hủy chúng bởi lẽ nhiệm vụ của lí thuyết xã hội là xây dựng và phân tích
một cách kĩ lưỡng những mô hình xã hội học của chúng ta trên cơ sở mô tả
hoặc trên cơ sở duy danh, tức là trên cơ sở của các cá nhân, trên cơ sở
những thái độ, những kì vọng, những mối quan hệ của các cá nhân ấy,.v..v. -
một định đề mà ta có thể gọi là “chủ thuyết cá nhân phương pháp luận”.
Sự thống nhất về mặt phương pháp của các bộ môn khoa học tự nhiên và xã
hội có thể được minh họa và được minh chứng thông qua việc phân tích hai
đoạn văn trong cuốn Chủ Nghĩa Duy Khoa Học Và Nghiên Cứu Xã Hội
(Scientism And The Study Of Society) của giáo sư Hayek.
Trong đoạn văn thứ nhất, Giáo sư Hayek viết: “Nhà vật lí nào mong muốn
hiểu những vấn đề của khoa học xã hội với sự trợ giúp của một phép loại
suy từ lĩnh vực nghiên cứu của bản thân đều phải hình dung ra được một thế
giới trong đó anh ta bằng quan sát trực tiếp đã biết rõ những gì xảy ra trong
lòng các nguyên tử, và trong đó anh ta không những không có khả năng tiến
hành những thí nghiệm với những khối lượng vật chất lớn, mà cũng không
có cơ hội để quan sát gì hơn ngoài những mối tương tác giữa một số tương
đối ít các nguyên tử trong một thời gian hữu hạn. Xuất phát từ kiến thức có
được về những loại nguyên tử khác nhau, anh ta có thể xây dựng những mô
hình với nhiều cách kết hợp đa dạng để tạo thành những đơn vị lớn hơn, và
có thể khiến những mô hình này thể hiện ngày càng tốt hơn mọi nét đặc
trưng của một số nhỏ trường hợp mà trong đó anh ta có đủ khả năng quan
sát những hiện tượng phức hợp hơn. Những định luật của thế giới vĩ mô mà
anh ta có thể suy ra từ kiến thức của mình về thế giới vi mô hẳn sẽ luôn
mang tính “diễn dịch”; vì kiến thức có hạn của mình về những dữ kiện của
tình huống phức hợp nên những định luật này hẳn sẽ chẳng bao giờ cho
phép anh ta tiên đoán được kết quả chính xác của một tình huống đơn lẻ; và
anh ta sẽ chẳng bao giờ kiểm đúng được chúng thông qua phép thực nghiệm
được kiểm soát chặt chẽ - mặc dù chúng hoàn toàn có thể bị phủ định bởi
việc quan sát thấy những sự kiện mà theo lí thuyết của anh ta là không thể
xảy ra.”
