Để tóm tắt luận cứ của nhà sử luận dùng chống lại những phương pháp định
lượng toán học, ta có thể nói rằng nhiệm vụ của nhà xã hội học là đưa ra
một lời kiến giải cho những biến đổi lịch sử dựa trên những thực thể xã hội
kiểu như các quốc gia, các hệ thống kinh tế, hoặc các hình thức chính
quyền. Vì cho đến giờ chưa ai tìm được cách gì thể hiện các đặc tính của
những thực thể như vậy bằng ngôn ngữ định lượng nên không thể xây dựng
một định luật định lượng nào hết. Do đó, những định luật nhân quả trong
các bộ môn khoa học xã hội nếu có thì cũng rất khác về mặt tính chất so với
các định luật của vật lí học, và do đó chúng phải là những định luật định
tính chứ không phải định lượng theo kiểu toán học. Nếu các định luật xã hội
học có được đưa ra nhằm xác định mức độ của bất cứ cái gì, thì chúng cũng
chỉ có thể được phát biểu bằng những ngôn từ rất chung chung mà thôi, và
cùng lắm chỉ đưa ra được một thang độ đánh giá khá sơ sài.
Có lẽ các phẩm tính - dù mang tính vật thể hay phi vật thể - chỉ có thể được
xác định bằng trực giác mà thôi. Cho nên những luận cứ nêu ra trên đây e
rằng cũng chỉ sử dụng được cho những ai đề cao phương pháp nhận thức
trực giác.
