Ngày 10 tháng Chạp, tôi đến các đơn vị của các tập đoàn quân 51, tập
đoàn quân xung kích 5 và các đơn vị ở sườn trái tập đoàn quân xe tăng 5,
trực tiếp tìm hiểu tình hình ở mặt trận và bàn bạc với các tư lệnh tập đoàn
quân và các đồng chí chỉ huy binh đoàn.
Vào thời gian này, cụm tập đoàn quân “Sông Đông” của địch chiếm cứ
một trận tuyến từ Vê-sen-xcai-a đến sông Ma-nư-tsơ. Cụm này gồm có gần
30 sư đoàn, chưa kể số quân của Pao-lút đang bị vây. Trong số đó, 17 sư
đoàn đối phó với Phương diện quân Tây - Nam, còn 13 sư đoàn thì đối phó
với tập đoàn quân xung kích 5 và tập đoàn quân 51 của Phương diện quân
Xta-lin-grát. Đương đầu với tập đoàn quân xung kích 5 có một sư đoàn bộ
binh, một sư đoàn không quân dã chiến và một sư đoàn xe tăng.
Ngoài ra, theo lời khai của tù binh, ở vùng Toóc-mô-xin còn dự kiến có
sư đoàn xe tăng 17 làm dự bị. Chống lại tập đoàn quân 51 có đến mười sư
đoàn, thật ra, trong số đó, có sáu sư đoàn bộ binh và kỵ binh của Ru-ma-ni
đã bị thiệt hại nặng nề hồi tháng Mười một. Phía bộ đội Liên Xô, nơi bố trí
dày đặc nhất là dải trận địa của tập đoàn quân xung kích 5. Các binh đoàn
trong tập đoàn quân 51 đều có số quân rất thiếu. Nói chung, cả hai tập đoàn
quân này và cả quân đoàn xe tăng 7 nữa đều không được bảo đảm đầy đủ về
vật chất, nhất là về đạn dược và nhiên liệu.
Từ sáng sớm ngày 11 tháng Chạp, theo mệnh lệnh của tôi, tư lệnh tập
đoàn quân xung kích 5 M. M. Pô-pốp và tư lệnh quân đoàn kỵ binh cận vệ 3
I. A. Pli-ép đã đến sở chỉ huy của tư lệnh quân đoàn xe tăng 7. Tại đây,
chúng tôi đã xây dựng kế hoạch tác chiến hiệp đồng ở vùng Rư-tsơ-cốp-xki
và Véc-khơ-ne - Tsi-rơ-xcai-a, nhằm ngăn không cho các cánh quân địch ở
Cô-ten-ni-cô-vô và Ni-giơ-ne - Tsi-rơ-xcai-a hợp lại với nhau trong những
cố gắng phá vây cho cánh quân Pao-lút. Trước tiên là dự kiến sẽ dùng lực
lượng của quân đoàn xe tăng 7 và các sư đoàn bộ binh bất ngờ đánh chiếm
bàn đạp Gư-tsơ-côp-xki
