trong tháng Tám. Đại bản doanh tiếp tục chú ý chủ yếu vào hướng Trung
tâm.
Hồng quân đã chiến đấu bất chấp những thất bại nặng nề, giáng cho
địch những đòn đau. Địch bị thiệt hại về người, hơn nữa bị mất những sĩ
quan có kinh nghiệm nhất và những binh lính tinh nhuệ nhất.
Hồi đó, chúng ta đã nói về mình với tinh thần phê bình nhiều hơn và
không bao giờ chú ý đầy đủ đến lòng dũng cảm, gan dạ của các chiến sĩ
Liên Xô trong cuộc chiến đấu chống kẻ thù như báo chí đã ca ngợi. Nhưng,
bây giờ chúng ta dã biết, những sự việc như thế nhiều hơn rất nhiều so với
những điều mà báo chí đã viết. Chỉ cần nêu lên cuộc phòng thủ anh dũng ở
pháo đài Brét, ở Li-ba-va, ở Mô-ghi-li-ốp, ở dải phòng ngự Lu-ga, v. v.
cũng đủ thấy.
Cho nên, thời gian đấu chiến tranh không phải chỉ là một thời kỳ Hồng
quân bị những thất bại. Trong thời gian đó, quân đội ta còn biểu lộ tinh thần
quyết chiến, chí kiên cường và lòng dũng cảm rất cao. Mà thật ra, không thể
làm khác được: trong cuộc Chiến tranh giữ nước vĩ đại, những nhiệm vụ
dân tộc và xã hội đã gắn liền làm một, và cuộc đấu tranh giành thắng lợi trở
thành sự nghiệp vinh quang của mỗi chiến sĩ, của mỗi người lao động.
Trong lúc đầu, việc lãnh đạo quá trình hành động chiến đấu đã trở nên
phức tạp, vì Đại bản doanh và Bộ Tổng tham mưu có khi không hình dung
được chính xác tình hình ở vành đai biên giới, liên lạc với các đơn vị bộ đội
thường bị đứt. Ngay đến ngày 25 tháng Sáu, các đơn vị đi trước của địch đã
vào sâu đến 120 - 130 ki-lô-mét, rồi sau đến 250 ki-lô mét…
Giữa tháng Bảy, Hồng quân đã bỏ Lát-vi-a, Lít-va, một phần E-xtô-ni-a,
hầu hết Bê-lô-ru-xi-a, Môn-đa-vi-a và phần lớn U-crai-na. Nhưng quân thù
đoạt được những thắng lợi đó không phải với giá rẻ. Thậm chí những con
số thiệt hại thấp hơn sự thật do các nguồn tài liệu chính thức của Đức công
bô cũng đã lên tới 92 nghìn người chết và bị thương trong ba tuần lễ chiến
