tranh, và đến cuối tháng Tám thì bộ đội lục quân Đức bị tổn thất gần 41 vạn
người. Ngay đến giữa tháng Bảy năm 1941, quân Đức đã mất một nửa số xe
tăng và gần 1.300 máy bay.
Ban chấp hành trung ương Đảng và Chính phủ Liên Xô không che giấu
sự thật với nhân dân và kêu gọi nhân dân dốc hết sức mình chiến đấu chống
kẻ thù nham hiểm. Nhiều biện pháp cấp bách được áp dụng để khắc phục
những sai lầm và khuyết điểm, huy động nhân dân Liên Xô vào cuộc chiến
tranh thiêng liêng.
Trong những trận chiến đấu phòng ngự của bộ đội Liên Xô tiến hành
trong mùa hè và mùa thu năm 1941, trận Xmô-len-xcơ đã có một vị trí đặc
biệt. Cùng với cuộc kháng cự quyết liệt giáng vào kẻ thù ở vùng Lu-ga và
cuộc chiến đấu anh dũng của bộ đội xô-viết ở hướng Tây - Nam, trận Xmô-
len-xcơ đã mở đầu sự phá sản của cuộc “chiến tranh chớp nhoáng” chống
Liên Xô, buộc địch phải sửa lại kế hoạch khét tiếng “Bác-ba-rô-xơ”.
Trận Xmô-len-xcơ kéo dài hai tháng và bao gồm cả một loạt chiến dịch
ác liệt, khi bên này thắng, khi bên kia thắng, và là một nơi rèn luyện tài
nghệ quân sự cho chiến sĩ và cán bộ chỉ huy Liên Xô hết sức tốt, nhưng
phải trả giá cực kỳ đắt; là một trường học quý báu đối với bộ chỉ huy Liên
Xô, kể cả Bộ Tổng tư lệnh tối cao, về công tác tổ chức trận đánh hiện đại
chống một kẻ thù ngoan cố, hùng mạnh và thiện chiến; về việc điều khiển
bộ đội trong cuộc chiến đấu ác liệt và hay thay đổi hình thức.
Bộ Tổng tư lệnh tối cao và Bộ Tổng tham mưu chăm chú theo dõi diễn
biến của trận Xmô-len-xcơ và giúp đỡ bằng mọi cách cho bộ tư lệnh
phương diện quân chỉ đạo trận đánh. Đặc biệt đáng ghi nhớ là những trận
chiến đấu ác liệt mà một bộ phận các binh đoàn thuộc tập đoàn quân 13 bị
vây ở thành phố Mô-ghi-li-ap, đã tiến hành có kết quả trong gần hai tuần lễ
chống các quân đoàn mô-tô hóa 46 và 24 của cụm xe tăng 2 của Đức. Và
làm sao quên được những hành động anh hùng của bộ đội tập đoàn quân 16
trong cuộc chiến đấu trực tiếp bảo vệ thành phố Xmô-len-xcơ!
