cháu là Quang Toản lên mặt thành, vừa lấy tình máu mủ, vừa ngầm ý răn đe
ra năn nỉ, lại nhờ thêm Nguyễn Lữ đứng ra giảng hoà, Nguyễn Huệ mới chịu
rút.
Kết quả là đất nước bị chia ba: Nguyễn Nhạc tự nhận là Trung ương
hoàng đế, đóng ở vùng giữa; phía Bắc phong cho Nguyễn Huệ làm Bắc Bình
Vương, cai quản từ Quảng Nam đến Lạng Sơn; phía Nam, Nguyễn Lữ với
tước Đông Định Vương giữ khu vực Nam Bộ. Có thể xem đây là “phương
án” để hai người án ngữ hai đầu, bảo đảm an toàn cho ông anh khôn ngoan
và an phận.
Lấy cớ được Lê Chiêu Thông cầu cứu, nhà Thanh đưa 20 vạn quân và 9
vạn dân binh vượt ải Nam Quan kéo sang, toan “làm cỏ” nước Nam. Trước
nguy cơ sống còn của dân tộc, để có danh chính ngôn thuận, cuối năm Mậu
Thân (1788) Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lập ra triều
đại Quang Trung. Ông mộ thêm quân sáp nhập với nghĩa quân Tây Sơn,
thành lập lực lượng quân sự chính thống mang tính quốc gia để chống giặc
ngoại xâm. Vậy là nước ta hồi đó, song song tồn tại hai chính quyền phong
kiến do hai vị hoàng đế cùng trị vì.
Bằng chiến dịch thần tốc và tận dụng ưu thế bất ngờ, vua Quang Trung đã
lập nên một chiến thắng chống ngoại xâm vĩ đại bậc nhất trong lịch sử dân
tộc: chiến thắng Kỉ Dậu (1789), chỉ trong vòng 6 ngày đánh tan 29 vạn quân
phương Bắc xâm lược. Sau đó, nhà vua trở lại Phú Xuân để đề phòng
Nguyễn Ánh, trao lại binh quyền cho Ngô Văn Sở và Ngô Thì Nhậm. Ông
rất quan tâm tới việc xây dựng đất nước, kêu gọi người hiền tài ra giúp sức,
phân phối đất đai cho nông dân nghèo, ra “Chiếu Khuyến nông” với các
chính sách khuyến khích nông nghiệp, lập Sùng Chính viện để tuyển lựa
người làm việc cho triều đình, dịch các sách chữ Hán có giá trị sang chữ
Nôm, chọn chữ Nôm là chữ viết chính thức của quốc gia, thúc đẩy thủ công
nghiệp từng bị cấm trước kia, cho phép tự do tôn giáo, mở cửa với các
nước...
Về ngoại giao, nhờ sự khôn khéo của Ngô Thì Nhậm, nhà vua đã nhanh
chóng bình thường hóa bang giao với nhà Thanh, được vua Càn Long rất nể
