lĩnh, buông tuồng, ra đi là để cướp phá, chiếm địa điểm chủ chốt của người
vùng biển Aegean, họ dần dần tiêm nhiễm lối sống cùng nhiều mặt nghệ
thuật, song vẫn bảo tồn tư tưởng, nếp sống tinh thần của mình khiến văn
hóa của họ ở nhiều điểm khác văn hóa của người trước họ. Mất nhiều năm
họ mới hoàn thành cuộc chinh phục. Dẫu thế sau đó khá lâu họ vẫn là
chủng tộc hiếu chiến, sống trên đầu trên cổ thổ dân lao động hàng ngày trên
dải đất cằn cỗi. Nghỉ ngơi quá lâu, hòa bình kéo dài, cuộc sống trở nên
nhàm chán, họ quay ra gây chiến lẫn nhau hoặc dong buồm xuôi ngược
cướp phá vùng biển lân cận. Lúc nhàn rỗi, để giải trí tìm vui, họ quây quần
bên nhau ngồi nghe kể chuyện - thành tích anh hùng Achaian, chiến công
trên mặt biển, trên đất liền hay chuyện nam thần, nữ thần, do yêu thương
hay giận dữ, tham gia một cách kỳ lạ vào sinh hoạt trần thế. Vì không định
cư cùng nơi trên đất liền cũng như dọc bờ biển Tiểu Á đầy rẫy chướng ngại
tự nhiên, họ chia thành nhiều nhóm sống rải rác trên lục địa và hải đảo. Vì
thiếu phương tiện liên lạc với nhau, tiếng nói theo thời gian cũng tự nhiên
chia thành thổ ngữ. Có thổ ngữ là tiếng nói địa phương, có thổ ngữ không
bao giờ có khả năng sản xuất văn học, song có bốn thổ ngữ trở thành tiêu
chuẩn người xưa công nhận là phương tiện hữu hiệu để thực hiện văn
chương: Doric, Aiolic, Ionic và Attic.
Năm tháng trôi qua, định cư xong xuôi, họ bắt đầu khai khẩn đất đai, cày
ruộng cấy lúa, bới đất trồng nho, đồng thời phát triển chăn nuôi heo, bò,
ngựa, cừu để lấy thịt ăn, lông bán và phương tiện canh tác, chuyên chở. Họ
học cách phối hợp cướp đoạt với buôn bán, tiếp xúc với văn minh
Phoinicia, văn minh Ai-cập đã và đang phát triển cao độ khi đó. Khoảng
năm 1100 TCN. lãnh địa của họ rung chuyển vì đợt di dân từ mạn bắc, đám
này kéo xuống như họ trước kia, ùn ùn tựa nước chảy từ miền núi qua
Thessaly tới miền nam. Khác chăng là xâm nhập tiếp nối xâm nhập lần này
gặp khó khăn. Tình trạng kéo dài gần hai thế kỷ. Rối ren, hỗn loạn, chiến
tranh, chạy trốn diễn ra liên miên. Di dân chấm dứt, thanh bình trở lại, cuộc
sống êm đềm, phân phối dân cư diễn ra toàn diện. Người Achaian và một
phần bộ lạc kéo tới sau họ - người Ionian, người Aiolian, người Dorian lui
