SỬ THI ILIAD - HOMER - Trang 444

dưới nước trong veo! Bởi thế cả hai sẽ đứng đó thương tiếc, bờm rủ sát đất.
Lòng buồn vô hạn, chúng không nhúc nhích. Trái lại, bây giờ quý hữu hãy
sẵn sàng, bất kể binh sĩ Achaian nào trong doanh trại tin tưởng ngựa, xe của
mình vững mạnh.”
Công tử Peleus dứt lời, mã phu mau lẹ tập hợp tham dự cuộc đua. Phía xa
người đầu tiên đứng lên là Eumelos, thủ lĩnh đoàn quân, quý tử thương yêu
của Admetos, lừng danh trong nghệ thuật luyện ngựa điều xe. Tiếp theo
công tử Tydeus, Diomedes tráng kiện, đem ngựa dòng Trôs đóng ách, hôm
cướp được của Aineias, mặc dù Apollo cứu chủ nhân thoát hiểm. Rồi công
tử Atreus, Menelaos tóc vàng dòng dõi Chúa tể mang cặp ngựa thần tốc
đóng ách: Aithe, ngựa nái của Agamemnon và Podargos, ngựa riêng của
thân vương. Aithe là tặng phẩm Echepolos công tử Anchises dâng biếu
Agamemnon để khỏi phải theo gót quân vương tới thành Troa lộng gió, mà
ở nhà vui hưởng cuộc đời, Chúa tể ban nhiều của cải, y sống ở Sikyon, nhà
cửa khang trang. Menelaos dắt vào đóng ách, ngựa nái có vẻ nôn nóng chờ
đợi cuộc đua. Người thứ tư đóng ách ngựa bờm ngoạn mục là Antilochos,
công tử lừng danh của Nestor hào hiệp, dòng dõi Neleus. Ngựa vó mạnh phi
nhanh kéo xe chở chiến binh ra đời ở Pylos. Thân phụ tiến lại đứng sát bên,
dặn dò khuyên nhủ, lời lẽ khôn ngoan, mặc dù trong lòng chiến binh cũng
nghĩ tương tự: “Antilochos, tuy còn trẻ, song con được Chúa tể và Poseidon
yêu thương, hướng dẫn đầy đủ, kỹ lưỡng nghệ thuật cùng phương thức cưỡi
ngựa điều xe. Bởi thế bố chẳng cần luyện nữa. Con biết cách điều xe vòng
trụ mốc. Nhưng ngựa của con rất chậm khi đua. Bởi thế bố nghĩ đó là điểm
bất lợi vô cùng. Người khác có ngựa chạy nhanh; song không nắm vững
phương thức cùng nghệ thuật điều khiển như con. Do vậy, quý hữu ơi, phải
vận dụng khả năng sở đắc, kẻo giải thưởng buột khỏi tầm tay. Quý hữu thừa
hiểu nhờ tài nghệ, không phải sức mạnh, tiều phu chứng tỏ mình là tay thợ
cừ khôi. Nhờ tài nghệ hoa tiêu giữ hải trình thẳng tắp trên biển đen ngòm,
khi thuyền rẽ sóng đổi chiều vì gió dập vùi. Nhờ tài nghệ mã phu này vượt
mã phu kia. Ỷ lại quá nhiều vào ngựa và xe, tới trụ mốc không cẩn thận,
vòng rộng chỗ này hay chỗ nọ, ngựa chạy sai hướng lạc dòng, mã phu bình
thường không thể điều khiển. Trái lại, mặc dù ngồi sau cặp chậm chạp, song