niên Telemachos kể nông nỗi cực khổ, nhục nhã bản thân và mẹ đẻ phải
gánh chịu trong cung điện. Qua kỳ tài Athena lại biến ăn mày thành quân
vương, Odysseus hé lộ cho con hay con người thực sự của mình. Hai bố con
bàn kế tống cổ đám cầu hôn. Tới cung điện trao mật tin thấy đám cầu hôn
vẫn ở đó sau khi phục kích không thành, Eumaios lẳng lặng về nhà.
Tình tiết số khúc tiếp theo diễn biến từ từ, động tác vì thế trì trệ, để khán giả
thuở đó chứng kiến cảnh Odysseus âm thầm chịu đựng uất ức ngay trong
nhà mình, mặt khác để khán giả mục kích cảnh đám cầu hôn ngạo mạn, qua
quá trình sửa soạn, sẽ hả hê chấp nhận màn trả thù đẫm máu sắp diễn ra.
Sáng sớm tinh mơ Telemachos (Khúc 17) lên đường về thành phố kể lại cho
Penelope hay Menelaos đã nói gì về Odysseus. Trên thuyền tới Ithaka, thầy
đoán Theoklymenos cũng khẳng định Odysseus đã đặt chân lên đất liền.
Penelope không tin. Lại là ăn mày trên đường tới cung điện do Eumaios dẫn
đường Odysseus bị nô bộc chăn dê Melanthios hạ nhục. Tới sân trước
Odysseus gặp Argos da bọc xương bị bỏ đói. Chó già nhận ra chủ nhân
trước khi gục chết quẫy đuôi, mở mắt trố nhìn. Bước vào đại sảnh Odysseus
chìa tay xin đồ bố thí. Thoạt đầu có người cho, sau đó không ai cho, nhất là
lúc Antinoos dáng vẻ trịch thượng, tên cầu hôn cao ngạo, cầm ghế ném vừa
xua đuổi vừa thóa mạ. Từ tư phòng nghe tiếng có người bị hành hung, bất
bình hết sức, Penelope sai Eumaios xuống xem người đó là ai dẫn lên gặp
mặt. Mặc dù tuyên bố có nghe tin Odysseus, song ăn mày không lên ngay,
mà trì hoãn tới tối mới bệ kiến. Đang ngồi gần ngưỡng cửa ăn xin (Khúc
18) Odysseus thấy Iros, ăn mày thực thụ xuất hiện. Tức giận vì bị chiếm
chỗ, lại nghe đám cầu hôn vui vẻ chào đón, ăn mày đặc quyền bấy lâu bèn
thách thức Odysseus tỉ thí. Giơ tay đấm một cú đối thủ ngã quay lơ
Odysseus kéo ra ngoài sân, cùng lúc dằn mặt Amphinomos huênh hoang
lớn tiếng bênh vực nên lánh xa kẻo tai họa xảy ra đến nơi. Đứng trước cửa
phòng, sắc đẹp lộng lẫy, Penelope nói cho tất cả cùng hay nương nương sắp
quyết định chọn một trong số những kẻ cầu hôn chầu chực bấy lâu và đón
nhận của hồi môn. Odysseus lại bị nhục mạ, lần này do nữ tỳ Melantho và
kẻ cầu hôn Eurymachos. Đêm xuống đám cầu hôn ra về. Lúc chỉ còn hai
