Nhiều người Hy-lạp, cả già lẫn trẻ, nắm giữ vai trò quan trọng trong Iliad
cũng không còn. Ngày chót đồng đội lên thuyền trở về quê hương
Achilleus, Aias to con, vô số chỉ huy, biết bao binh sĩ đã nằm im dưới mộ
trên đất Troad bao la. Nhiều người trong hải trình hồi hương khi vượt biển
Aegean lạc đường, trôi dạt tới bến bờ xa lạ. Sóng gió vùng đó từ trước tới
giờ vẫn nổi tiếng dữ dằn và nguy hiểm. Mặt khác, khi chiếm thành Troa
quân Hy-lạp tỏ ra kiêu ngạo, bất kính, thái độ lỗ mãng, xấc xược khiến một
số thần linh trong quá khứ từng có cảm tình bây giờ cũng giận dữ, ghét bỏ.
Vì ngạo mạn, cấc lấc Aias nhỏ thó ngồi trên mỏm đá bị Poseidon vung đinh
ba cuốn phăng xuống nước. Quân vương Agamemnon về tới nhà ở Argos
không được nghênh đón trọng thể mà chỉ gặp phản bội rình mò, âm mưu
chờ đợi, phu nhân toa rập với tình nhân rút dao đâm lúc đang ngồi dự tiệc
đón mừng. Số kiếp nhục nhã vẫn là hình ảnh ghê tởm lảng vảng trong tâm
trí mọi người, mặc dù con trai Orestes có trả thù, giết mẹ ngoại tình và đồng
lõa đê tiện. Dẫu thế trong số chỉ huy và thủ lĩnh vẫn có người trở về an
toàn, gia đình êm ấm. Diomedes dũng cảm, Nestor cao niên.... là số người
trong đám chiến binh lừng danh. Menelaos với Helen yêu kiều lại sống yên
vui trong cung điện ở Sparta làm như thế giới thanh bình, xung quanh êm ả.
Sắc đẹp chim sa cá lặn vẫn là trường thành ngăn cách nàng với đau khổ
giăng mắc thế nhân.
Nhưng có một thủ lĩnh tài ba biến dạng. Không ai nom thấy ở đâu kể từ lúc
thủ lĩnh cùng đồng đội lên thuyền rời thành Troa cách nay mười năm. Ở nhà
trên đảo Ithaka cây cối um tùm, núi đồi lởm chởm vợ đẹp Penelope và con
trai Telemachos vẫn mong manh hy vọng thủ lĩnh sẽ trở về. Vài nô bộc
trông nom gia súc, vài gia nhân lo việc nội trợ lòng dạ trung thành cũng nôn
nóng chờ đợi. Ngược lại, mấy năm nay có đám người chẳng mời cũng tới,
từ lãnh trang kế cận, hải đảo xung quanh, ăn rầm ở rề trong nhà, không
những thế còn lớn tiếng tuyên bố chủ nhân chết rồi, yêu cầu phu nhân xác
nhận tình trạng góa bụa, chọn một trong số làm phu quân chung chăn chung
gối. Sử dụng phương kế mềm dẻo, nàng lần lượt đẩy họ vào vòng chờ đợi.
Lẳng lặng vào khung đạp cò dệt chỉ làm vải liệm khi thân phụ chủ nhân già
