nua qua đời, nàng tuyên bố chừng nào dệt xong nàng sẽ rời mái nhà đang ở
bước đi bước nữa tính chuyện trăm năm. Ban ngày cặm cụi đưa thoi, ban
đêm lúi húi tháo chỉ. Suốt thời gian đó không ai hay ý định. Cuối cùng một
nữ tỳ mách lẻo. Hay chuyện càng sốt ruột đám cầu hôn khăng khăng đe
dọa. Tuổi còn trẻ, Telemachos chưa biết xử sự ra sao đối phó với lũ người lì
lợm trong khi chứng kiến thân mẫu bị ức hiếp, gia phong tai tiếng, của cải
sa sút trầm trọng.
Chưa ai biết trong số đảo mạn tây Hy-lạp đảo nào là đảo Ithaka. Rất có thể
đó là đảo ngày nay Hy-lạp gọi là Thiaki hoặc đảo gần đảo đó. Đảo với bến
tàu nhỏ hẹp, núi đồi chập chùng, cây cối um tùm, hang động âm u dâng
hiến nữ thần sông nước, như Homer miêu tả, không phải hiếm thấy trong
vùng này, không những thế còn mang dấu vết con người từ lâu. Dù đảo nào
là đảo Ithaka đi nữa, đảo đó cũng nằm ven biên mạn đông Địa-trung-hải,
sâu khoảng năm nghìn mét, dài gần bốn ngàn cây số, rộng chừng một ngàn
bốn trăm cây số, diện tích xấp xỉ ba triệu cây số vuông, nằm giữa Phi châu,
Âu châu, Á châu. Và đảo đó thời Homer không xa lạ với người Achaian. Tổ
tiên người Hy-lạp mấy thế kỷ trước từ miền núi mạn bắc Thrace kéo xuống
định cư trên đất liền Hy-lạp, dọc bờ biển Tiểu Á sau khi nắm vững nghề đi
biển đã đem thuyền đi đánh cá, đột nhập vùng lân cận cướp của bắt người,
buôn bán với dân tộc văn minh ở Krete, Phoinicia (Syrie, Lebanon ngày
nay), và Ai-cập. Thời Homer, tám hoặc chín trăm năm trước khi Giê-su ra
đời, đến mùa gió thuận, sóng êm thương nhân thường tổ chức đội thuyền
xuôi nam mang hàng đi bán, hàng gồm rượu vang, dầu ô-liu, vượt biển
thuyền tới trước tiên Krete, tiếp theo Syrie, cuối cùng Ai-cập. Đến nơi
thuyền nhập đoàn sở tại xuôi sông Nil tới thành phố Thebes trao đổi hàng
hóa lấy phẩm vật quý hiếm. Từ Thebes hoa khôi Helen đã mang về Sparta
rổ bằng bạc, mép lát vàng để trên xe và chất thuốc kỳ diệu hòa vào rượu
vang uống là hết đau nhức. Dẫu vậy phía tây Ithaka và Ai-cập vẫn là vùng
biển bao la, mung lung người Hy-lạp thời đó chưa dám mò tới. Chỉ có
người Phoinician nhờ kinh nghiệm lâu năm tiến sâu vào vùng mặt trời chìm
lặn, lập thương điếm chỗ này, dựng lãnh địa chỗ kia, cuối cùng tới eo biển
