lúc rời đất Troad trở về quê hương (1-38). Gồm bốn khúc (từ 9 đến 12)
phần này chiếm vai trò chính yếu trong thi phẩm và vị trí đặc biệt khách lạ
vượt biển tuyệt vời nắm giữ. Khách lạ rời biển lên bờ đất Thrace, cướp phá
thành phố Ismaros, bị người Kikon phản công đánh đuổi phải chạy thục
mạng xuống thuyền. Lênh đênh trên sóng nước gặp gió nghịch chiều thổi
như muốn nhận chìm, tới mũi Maleia định vượt, sau chín ngày ròng rã trên
mặt biển, khách lạ dạt vào đất người ăn hạt sen, thực phẩm kỳ lạ ăn vào là
mắc chứng lãng quên, mất ý định muốn trở về (39-104). Sợ mắc căn bệnh
rùng rợn, vội vàng bỏ đi, khách lạ tới đảo đối diện đất người Cyclop (105-
169). Để mười một thuyền ở lại, lấy một thuyền ra đi cùng mười hai đồng
đội, khách lạ vào hang động Polyphemos, khổng lồ đã ăn thịt nhiều người,
trong hai ngày nuốt tươi sáu tay chèo vừa tới, bắt giam tất cả. Nhưng chiều
tối ngày thứ hai, tìm cách hạ thủ, chuốc rượu cho say, khách lạ đâm nát mắt,
khổng lồ độc nhãn không nom thấy gì. Mù đặc, lồng lộn như điên như
cuồng, khổng lồ kêu gọi thân phụ hải thần Poseidon cứu nguy (170-436).
Sáng sớm hôm sau khách lạ cùng đồng đội vội lẻn xuống thuyền. Ra khơi
khách lạ ‘vô danh’ quay lại cất tiếng cả cười chế nhạo khổng lồ đang loay
hoay sờ soạng kiếm tìm đá tảng để đập nát mũi thuyền (437-566).
Khúc 10 (574 câu). Tới đảo thuộc quyền Aiolos, Odysseus và đồng hành
được vua gió hiếu khách tiếp đón niềm nở, không những thế lại chỉ đường
trở về. Nhưng do tò mò muốn tìm vàng bạc, tay chèo mở túi xem bên trong
đựng gì, gió nghịch chiều vùn vụt bay đi, phong ba đổ tới, thuyền dạt trở lại
đảo Aiolos, vua gió bất bình từ chối giúp đỡ (1-76). Odysseus và đồng hành
đành nhổ neo, tới đất người Laistrygon, dân ăn thịt người, đến nơi mười
một trong số mười hai thuyền bị sóng đánh chìm, tay chèo chết hết, vật
dụng mất nhẵn (77-132). Odysseus quay thuyền trực chỉ đảo Aiaia, quê
hương yêu phụ Circe. Sáng ngày thứ tư Odysseus phái mấy tay chèo do
đồng hành thân tín Eurylochos dẫn đầu đi dò la tin tức, tìm hiểu tình hình.
Gặp yêu phụ vốn là phù thủy cao tay, nàng cho tất cả uống thuốc lú, sau đó
biến tất cả thành heo, trừ Eurylochos trở về kể đầu đuôi sự thể cho
Odysseus hay (133-273). Nhờ thần linh lệnh sứ Hermes trợ giúp cho uống
