dược chất lấy từ cây môlu, cây kỳ diệu rễ đen, hoa trắng, có khả năng vô
hiệu hóa mọi bùa phép yêu phụ yểm đặt, Odysseus giải thoát đồng hành trở
lại thành người, không những thế còn chiếm được cảm tình vì yêu phụ
muốn là người yêu muôn thuở (274-405). Ở lại đảo một năm, sau thời gian
đó, tay chèo đòi về. Đồng ý, song yêu phụ nhẹ lời khuyên nhủ nếu quả thực
muốn vậy trước hết Odysseus nên xuống âm phủ hỏi thầy đoán Teiresias
đường đi nước bước. Hơn thế yêu phụ còn chỉ cách gọi hồn ma người quá
cố (406-540). Đêm trước ngày ra đi bất đồ Odysseus mất tài công Elpenor,
ngã từ nóc nhà lãnh trang rơi xuống đất, giãy đành đạch, chết đứ đừ (541-
574).
Khúc 11 (640 câu). Đến xứ người Kimmerian, bước vào âm phủ, Odysseus
cắt tiết vật tế thần cho máu chảy xuống hố vừa đào (1-50), kêu gọi hồn ma
và ngỏ lời với Elpenor. Hồn ma đồng hành lù lù xuất hiện nằng nặc đòi mai
táng, dựng mộ phần (51-83). Tách xa mẹ (83-89) Odysseus để tai lắng nghe
thầy đoán Teiresias tiên báo thử thách, gian nan đang chờ đợi (90-149). Gặp
thân mẫu bà nói cho hay tình hình đảo Ithaka (150-224). Sau bà hàng loạt
mệnh phụ lừng danh hiện hình (225-332). Đàm đạo với Arete, Echeneos,
Alkinoos, ba người yêu cầu Odysseus hoãn chuyến đi, ngày mai hãy lên
đường, thay vì thế tiếp tục kể chuyện cho mọi người cùng hay (333-384).
Odysseus kể đã chuyện trò với Agamemnon (385-464), Achilleus (465-540)
và Aias lúc nào cũng im lặng vì lòng còn mang mối hận khó quên (541-
567). Tiếp theo là miêu tả địa ngục trong đó có quan tòa Minos, thợ săn
Orion, khổng lồ Tityos, hung thần Tantalos, quân vương Sisyphos, xạ thủ
Herakles (568-626). Cuối cùng thấy người quá cố kéo tới ùn ùn, mỗi lúc
một đông, bất giác hoảng sợ, Odysseus vội vàng quay về thuyền, rồi lẳng
lặng xuống sông Đại Dương (627-640).
Khúc 12 (453 câu). Trở lại đảo Aiaia, Odysseus làm lễ mai táng tưởng nhớ
Elpenor; yêu phụ Circe giải thích, chỉ lối nên theo, song báo động nguy
hiểm Odysseus sẽ gặp trên đường trở về (1-141). Ra đi mới đầu thuyền xuôi
gió thuận, về sau tới vùng yêu nữ Seirên, thuyền gặp trắc trở. Bỗng dưng
