thành Troa trở về cay đắng, gian truân Pallas Athena bắt phải gánh chịu. Từ
tư phòng trên lầu, nghe lời ca truyền cảm, Penelope ái nữ diễm kiều lão
công Ikarios theo thang dốc thẳng đi xuống, không phải một mình mà có
hai tỳ nữ bước theo. Lúc gần đến đám cầu hôn, vén voan che mặt óng ả
sang bên má, nương nương bước tới đứng gần thân cột nâng đỡ mái nhà
hùng vĩ, nữ tỳ chung thủy trực sẵn hai bên. Liền đó nức nở bật khóc, lệ
nồng lã chã tuôn rơi, nương nương cất tiếng nói với thi sĩ ca công đang cao
hứng phô diễn: “Phemios, ca công thừa biết, muốn làm ngô bối ngất ngây,
thi sĩ sẽ ca ngợi hết lời chiến công thế nhân và thần linh thực hiện. Ca công
nên hát bài khác, ngừng bài này. Chọn một trong số bài đó để khán giả ngồi
đây lẳng lặng thưởng thức rượu nồng. Đừng hát bài vừa hát, buồn quá, nghe
bao nhiêu lại đau lòng bấy nhiêu. Bởi trong bất hạnh đau thương không ai
đau khổ bằng tiện phụ, biết bao ngày nhỏ lệ thương xót phu quân yêu quý,
trượng phu tên tuổi vang lừng, tiếng tăm lan truyền mọi nẻo từ Hellas đến
Argos.”
“Mẹ,” Telemachos dáng vẻ thận trọng vừa nhìn vừa ngắt lời, “sao lại ngăn
chặn không để thi sĩ ca công điêu luyện phô diễn tài nghệ trước mọi người
khi cảm hứng dâng cao? Thi sĩ không có gì đáng trách. Đáng trách là Chúa
tể khi thấy cần bắt thế nhân cực nhọc trên trần gian, chẳng chừa ai cả. Ngô
bối không có quyền trách cứ Phemios nếu thi sĩ ca công hát bài kể ngày trở
về bi thảm của người Danaan, vì bài ca mới ai cũng thích, khán giả tán
thưởng hơn bao giờ. Mẹ nên can đảm, bình tĩnh lắng nghe. Odysseus không
phải người duy nhất rời thành Troa chẳng bao giờ trở về, thành đó còn chôn
vùi biết bao người nữa. Vậy bây giờ mẹ về phòng lo chuyện của mình, dệt
vải, cuốn tơ, sai bảo tỳ nữ chạy việc trong nhà. Quyết định là việc đàn ông
sẽ lo, nhất là con, vì là chủ nhà này.”
Penelope về phòng, sửng sốt đến ngỡ ngàng, tâm trí bàng hoàng vì lời nói ý
nghĩa của quý tử. Nương nương lên cầu thang, tỳ nữ theo sau. Vừa bước
vào nương nương bật khóc tưởng nhớ Odysseus, phu quân yêu quý, nức nở
khôn nguôi, thổn thức khó ngừng tới lúc Athena mắt xanh lam lục nhẹ khép
