SỬ TRUNG QUỐC - Trang 201

Phòng Huyền Linh, Đỗ Như Hối là những kinh tế gia có tài, Ngụy Trưng
làm Gián nghị đại phu, Tch ou Souei-liang (?) làm Thái sử, đều có tư cách
cao, dám nói thẳng, chép sự thực.
Ngụy Trưng trước là tay chân của Thái tử Kiến Thành, vậy mà khi giết
Kiến Thành rồi, Thế Dân thấy Nghị Trưng cương trực, đã không trị tội mà
còn thu dụng liền. Nhưng Ngụy Trưng vẫn không nể Thế Dân, hễ thấy có
lỗi thì vạch ra, có lần cương quyết chống đối giữa triều đình. Thế Dân giận
lắm, trở vô cung còn hầm hầm nói với hoàng hậu: “Tên khốn nạn đó còn
sống thì ta không bao giờ làm chủ được. Trước kia ta đã kéo nó từ dưới bùn
lên đấy.” Hoàng hậu hỏi kẻ khốn nạn đó là ai, ông kể lại đầu đuôi cho bà
nghe. Bà làm thinh, lặng lẽ về phòng riêng, lát sau, trở lại với bộ lễ phục
đẹp nhất. Ông ngạc nhiên hỏi, bà đáp: “Thiếp nghe nói một vị minh quân
thì luôn luôn gặp được một bề tôi trung và thành thực. Bệ hạ mới nhận rằng
Ngụy Trưng chính là hạng bề tôi trung và thành thực đó. Vậy bệ hạ là một
minh quân, và thiếp bận lễ phục này để mừng bệ hạ đây.”
Một hôm khác, Thế Dân tò mò muốn biết viên Thái sử viết gì về mình, viên
này đáp: “Thần chép hết ngôn hành của bệ hạ, cả tốt lẫn xấu, chép đúng để
làm gương cho đời sau. Nhưng thần chưa bao giừ được nghe nói có một vị
hoàng đế nào lại đọc những gì Thái sử viết về mình.” - “Vậy nếu ta làm bậy
điều gì, khanh cũng chép sao?” - “Đó là bổn phận của thần.” Một viên phụ
tá của Thái sử nói thêm: “Mà nếu quan Thái sử không chép thì bọn hạ thần
chúng tôi cũng sẽ chép.”
Thế Dân bảo: “Ta rán noi gương vua Nghiêu, vua Thuấn, vua Vũ thời xưa,
ta lựa người có tài để giúp ta trị nước, đuổi những kẻ bất tài đi, và không
bao giờ nghe những lời nịnh bợ của bọn tiểu nhân. Nếu ta giữ được 3 điều
đó tới chết thì không ai có thể chê ta được.” Viên Thái sử nói: “Mấy lời bệ
hạ vừa thốt cũng sẽ được chép trong sử.”
Khi Cao tổ mới chết, Thái tôn thả ngay 3.000 cung nữ, cho về với cha mẹ.
Đó là lần đầu tiên mà có thể là lần duy nhất trong lịch sử Trung Quốc.
Ông tổ chức triều đình, đại khái cũng theo các thời trước, chỉ thay đổi chi
tiết cho hoàn bị hơn. Quyền tập trung vào vua hết. Vua có ba vị Thái sư,
Thái phó, Thái bảo (gọi là tam sư) làm tối cao cố vấn. Chức họ cao, nhưng