SỬ TRUNG QUỐC - Trang 239

bài " Tế Mộ Điển Hoành " , " Tế Thập Nhị Lang "
- Liễu Tôn Nguyên ( 793-819) là bạn thân của Hàn Dũ mà tính tình , bút
pháp khác Hàn, cũng có tư tưởng cải cách nhưng khoáng đạt hơn, khi biết
không được vua nghe thì thôi, ngao du sơn thủy; văn không thống thiết như
Hàn mà có giọng mỉa mai như bài " Lời người bắt rắn " hoặc phẩn y uất
như " Bài tựa tám bài thơ Ngu Khê ". Bài "Cái gò nhỏởphía Tây đầm Cổ
Mỡ " mở đầu cho thể văn du ký của Trung Hoa. Ông ảnh hưởng đến cổ văn
đời nhà Tống hơn Hàn Dũ
Tất cả những bài của Hàn và Liễu dẫn trên đều co trong tập Cổ Văn Trung
Quốc của tôi – Tao Đàn – 1966
Sử. Không bộ nào có giá trị. Miễn cưỡng ghi Sử Thông của Lưu Trí Cơ và
Thông Điển của Đỗ Hựu
Tiểu Thuyết
Nhờ đọc kinh Phật trong đó chép đời nhiều vị Phật, nhiều truyện tưởng
tượng, nên văn nhân Trung Quốc bắt chước lối viết truyện của Ấn .
Truyện đờI Đưòng được gom lại trong hai bộ Đường đại tùng thư và Thái
bình quảng ký. Toàn là truyện ngắn thuộc loại hào hiệp, thần quái, diễm
tình, hầu hết còn khô khan
Hậu Hán
Cầm đầu nhóm đó là một viên tướng Sa Đà, Lưu Trí Viễn. Lưu thấy Trung
nguyên vô chủ, vào Đại Lương xưng đế , lấy quốc hiệu là Hâu Hán, đúng
vào lúc Hoàng Đế Khiết Ban chết, con trai ông phải rút về phương Bắc vì ở
triều đình có sự tranh chấp ngôi vua. Nhưng Lưu chỉ cầm quyền một năm
rồi chết. Con trai ông nối ngôi, còn trẻ ; bọn sĩ tộc Trung Hoa nắm hết
quyền hành ở triều đình. Chính sách của hậu Hán còn tàn bạo hơn Hậu tấn ;
dân chúng trốn thuế, triều đình ban lệnh kẻ nào lén giữ một tấc da bò ,
không nộp hết cho triều đình thì bị xử tử.
Giới sĩ tộc Trung Hoa càng ngày càng mạnh, rốt cuộc một viên tướng
Trung Hoa tên là Quách Uy, làm khu mật sứ, giết vua Hậu Hán. Nhà này
gồm hai đời vua mà chỉ cầm quyền được có bốn năm.
Hậu Chu
Quách Uy lên ngôi, quốc hiệu là Chu. Vậy là liên tiếp trong ba triều đại , từ