SỬ TRUNG QUỐC - Trang 388

Thái Bình mà làm chủ Trung Quốc thì chẳng bao lâu cả Trung Quốc sẽ theo
đạo Ki Tô. Các lãnh sự, các chính khách Anh Mỹ cũng nghĩ như vậy,
nhưng còn nghĩ đến lợi của quốc gia họ nữa. Họ đã ký nhiều điều ước với
Thanh, Thanh mà sụp, những điều ước đó sẽ có thể bị hủy bỏ. Thanh yếu,
họ dễ bức hiếp, Thái Bình mà thắng, mạnh lên, khó bức hiếp. Vả lại, họ
thấy những cải cách xã hội của Thái Bình có vẻ qúa lố, dân chúng đã phàn
nàn, chính nội bộ của Thái Bình cũng chia rẽ, và có mỗi Mãn Thanh sé lật
được thế cờ, vì Thanh đình đã biết dùng ba người tài: một là người Mãn:
Tang Cách Lâm Tấn, giỏi cầm quân, đã giữ được Bắc Kinh buộc Thái Bình
phải quay trở về khi đã tiến tời Thiên Tân, và hai người Hán: Tăng Quốc
Phiên và Lí Hồng Chương.
Tăng Quốc Phiên thi đậu tiến sĩ, được tuyển vào Hàn Lâm Viện, trọng lý
học của Tống Nho, rất ghét chính sách tôn giáo, xã hội của Hồng Tú Toàn,
sợ Hồng mà thắng thì đạo Khổng và văn hóa Trung Quốc sẽ bị tiêu diệt,
cho nên tận tâm giúp Thanh và được Hàm Phong rất tin cậy giao cho việc
huấn luyện quân đoàn Hồ Nam để chống với Thái Bình.
Ông luyện được 17.000 quân (cả lục lẫn thủy) rất có kỷ luật, được ngoại
nhân khen là đạo quân “quốc gia” đầu tiên của Trung Hoa, vì họ “chiến đấu
cho quốc gia chứ không phải cho nhà Thanh”. Dân chúng ghét Mãn Thanh,
mới đầu do dự giữa Tăng và Thái Bình, nhưng lần lần ngã theo Tăng vì
những lầm lẫn quá nặng của Thái Bình (cấm đạo Khổng, đạo Phật, cấm thợ
phụng tổ tiên, phá hủy chùa chiền…) mà một phần cũng vì Tăng trả lương
cao hơn, đều đặn hơn. Tăng giỏi chiến lược, chiến thuật thắng được vài
trận, uy thế tăng lên.
Tăng đề nghị với Thanh đình trọng dụng Lý Hồng Chương, cho tuyển mộ
và huấn luyện thêm một đạo quân nữa ở tình An Huy. Lý cũng thành công,
và cũng đánh đâu thắng đó.
Lúc này chiến tranh nha phiến thứ nhì đã chấm dứt, Anh Pháp đã rút rỉa của
Thanh nhiều quyền lợi (Điều ước Bắc Kinh – coi ở sau), lại thấy Thái Bình
đã suy mà vẫn cương quyết trong việc giao thiệp với họ, có thể bất lợi cho
việc làm ăn của họ, nên họ ra mặt đứng về phía Thanh đình, ủng hộ “Thừa
thắng quân” (Ecer – victorieus Army), do một tên giang hồ Mỹ, Tewsend