cực chuẩn bị chiến tranh với Nhật. Nhật tuy thắng nhưng cũng đã hao tốn
nhiều, tự xét không sao chống cự nổi ba nước lớn đó, nên đành nhượng bộ:
Trả lại Liêu Đông cho Trung Hoa và Trung Hoa phải bồi thường cho Nhật
30 triệu lạng.
Thanh đình và dân Trung Quốc mừng rơn, còn Nhật thì căm Nga, âm thầm
tìm cơ hội trả thù, gây ra nhiều chuyện rắc rối sau này.
Tóm lại, tới đây bao nhiêu phiên thuộc của Trung Hoa bị các cường quốc
chiếm hết. Trung Hoa bị vậy khắp bốn mặt: Phía Bắc là Nga, phía Tây và
Nam là Anh, Pháp, phía Đông, dọc bờ biển từ Nam tới Bắc là Anh, Pháp và
Nhật (coi bản đồ tr.253 bis) trong tiết sau, chúng ta sẽ thấy liệt cường bè
nhau “qua phân” Trung Quốc ra sao.
9. Liệt cường qua phân Trung Quốc.
Sau vụ Nga can thiệp vào bán đảo Liêu Đông, Thanh đình cảm kích Nga vô
cùng, quên hết vụ bị Nga ức hiếp ở Hắc Long Giang và I Lê trước kia, mà
coi Nga là bạn than. Vì tài chánh vô cùng quẫn bách Thanh hỏi vay tiền của
nước ngoài, không nước nào chịu. Nga lại ban ơn cho lần nữa, đứng ra bảo
đảm cho nhà Thanh vay được 40.000.000 quan Pháp của Pháp Nga ngân
hang. Nga khuyên Trung Quốc kết đồng minh với mình, như vậy mới
chống lại Nhật, vì thế nào Nhật cũng trở lại uy hiếp một lần nữa. Năm
1896, nhân có lễ gia miện (đăng quang) của Nga hoàng Nicolas II, công sứ
Nga thuyết phục Thanh phái Lí Hồng Chương qua mừng, nhân tiện hai
nước k mật ước với nhau:
- Nếu Nhật xâm chiếm Nga, Trung Quốc, Triều Tiên thì Nga, Trung
Quốc đem thủy lục quân giúp đỡ nhau, trong lúc chiến tranh, khi khẩn yếu,
Trung Quốc cho binh thuyền Nga vào đậu ở các cửa biển của mình.
- Cho Nga làm con đường xe lửa ở Sibérie, đi ngang qua Hắc Long
Giang, Cát Lâm đến Hải Sâm Uy, và dùng đường ấy chở binh lương, khí
giới.
Sau 1897 lại k thêm hiệp định nữa cho Nga:
- Đóng quân theo đường xe lửa đó.
- Khai thác các mỏ ở núi Trương Bạch tại Hắc Long Giang và Cát Lâm.
- Để sĩ quan Nga luyện binh ở Đông Tam Tỉnh cho.
