SỬ TRUNG QUỐC - Trang 573

Đảng dắt về con đường chính mà thành người tốt, còn bọn cuối thì thế nào
cũng bị trừng trị xứng đáng. Xây dựng tiểu thuyết hay kịch mà không nắm
vững công thức đó thì bị chỉnh liền.
Tóm lại là mỗi nhân vật đều phải xếp vào một giai cấp, mang “nhãn hiệu”
của giai cấp đó, tả hạng A thì phải dùng những nét trong bảng này, tả hạng
B thì phải dùng những nét trong bảng kia... khỏi phải suy nghĩ, phân tích.
Khốn nỗi, viết như vậy thì mười truyện như một, chán quá mà vẫn có thể bị
chỉnh là “xem nhẹ phần quan trọng của đặc điểm và kỹ xảo trong sáng tác
nghệ thuật..., kết quả là thủ tiêu nghệ thuật”, là tôn trọng giáo điều. Thế thì
biết làm sao bây giờ? Công việc làm văn nghệ thật khó như đi trên dây, chỉ
nghiêng qua bên đây hay bên kia một chút là vỡ sọ.
Vì vậy mà những nhà văn lớp cũ, có uy tín rồi như Tào Ngu, Ba Kim,
Quách Mạt Nhược... thời này bớt sáng tác. Nhưng, “một đội ngũ văn nghệ
vô sản lớn mạnh mới xuất hiện”. Nông dân thợ thuyền đua nhau sản xuất,
thi đua văn nghệ, lượng rất đáng kể mà phẩm chẳng có gì. Có còn hơn
không.
Tới cuộc cách mạng văn hoá thì như chúng ta đã biết, văn nghệ chết đứng
luôn. Không tác phẩm nào được in nữa, kể cả những tác phẩm của Mao
Thuẫn, Đinh Linh, Lão Xá, thơ của Ngải Thanh (học ở Pháp về) dạy học ở
Thiên An được sắp vào hàng đầu thi sĩ Cộng sản.
Rốt cuộc là trong thời này văn nghệ Trung Hoa chỉ có rất nhiều dân ca;
hàng trăm vạn bài mà Quách Mạt Nhược và Chu Dương thu thập rồi chọn
lọc, thành tập “Ca dao cờ đỏ” với lời giới thiệu “Đây là quốc phong mới
của thời đại xã hội chủ nghĩa (...) ca tụng tổ quốc, ca tụng đảng và ca tụng
lãnh tụ (...), nội dung và phong cách rất mới, đến ba trăm bài Kinh thi cũng
phải thua xa”. Ca tụng lãnh tụ, vậy là tôn thờ cá nhân sao?
Về ca kịch, thì người ta sửa lại với kịch Bạch mao nữ được giải thưởng
Staline năm 1952, cho Hỷ Nhi, tức Bạch Mao nữ, người con gái tóc hoá
trắng vì trốn một địa chủ tàn ác, phải núp vào một hang sâu mấy năm,
thành một nữ anh kiệt, tinh thần chiến đấu rất cao, không chỉ chửi suông
bọn địa chủ như nguyên bản mà còn gia nhập Hồng quân để phục vụ cách
mạng.