Giống như nhiều người, tôi đánh giá rất cao tác phẩm Atlas nhún vai. Năm
1991, Thư viện Quốc hội phối hợp với Câu lạc bộ Cuốn sách của tháng tiến
hành khảo sát độc giả về những cuốn sách “tạo nên sự khác biệt” trong cuộc
đời họ. Kết quả, Atlas nhún vai xếp thứ hai chỉ sau Kinh Thánh. Triết lý chủ
nghĩa khách quan của Rand dựa trên bốn nguyên tắc cơ bản: (1) Siêu hình
luận: Thực tế khách quan; (2) Nhận thức luận: Lý lẽ; (3) Đạo đức luận:
Tính tư lợi; (4) Chính trị luận: Tư bản chủ nghĩa. Cho dù giờ đây tôi không
còn đồng tình với việc bà coi tính tư lợi là đặc điểm của phạm trù đạo đức
(khoa học đã chỉ rõ, ngoài tính ích kỷ, bon chen, tham lam, chúng ta còn có
thể di dưỡng đức vị tha, tinh thần hợp tác và nhân ái), cuốn sách của Rand
thực sự đã đưa tôi đến chân trời rộng lớn của kinh doanh, thị trường và kinh
tế học.
Tôi không dám chắc liệu những giá trị của kinh tế học nghiên cứu thị
trường tự do và sự khắt khe về tài chính đã thuyết phục tôi tin vào tính chân
xác của chúng hay do tôi có thiên hướng tương hợp với thế giới quan này.
Có lẽ là cả hai, dù bạn nghĩ thế nào. Cha mẹ tôi chính là những người vô
cùng khắt khe về tài chính song lại hết sức tự do về mặt xã hội. Là sản
phẩm của cuộc Đại suy thoái, luôn mang trong mình nỗi ám ảnh “tái
nghèo”, hai người đã bỏ dở đại học và làm việc cần mẫn cho đến cuối đời.
Suốt thời thơ ấu, tâm trí tôi in hằn những nguyên tắc kinh tế khắt khe: làm
việc chăm chỉ, đề cao trách nhiệm cá nhân, tính tự quyết, tự chủ về tài
chính, chính quyền nhỏ gọn và thị trường tự do. Mặc dù cha mẹ tôi không
hề sùng đạo (như nhiều người bảo thủ ngày nay), họ vẫn hết sức hào hiệp
giúp đỡ những người kém may mắn hơn – tham lam là tốt, nhưng nhân ái
còn tốt hơn.
Sau khi tốt nghiệp trường Pepperdine, tôi bắt đầu nghiên cứu sau đại học về
tâm lý học thực nghiệm tại Đại học bang California, Fullerton. Lúc này, tôi
đã từ bỏ niềm tin tôn giáo, trở nên say mê vẻ đẹp thế tục của thời đại Khai
sáng, đắm mình trong những phương pháp nghiên cứu chặt chẽ và những
chân lý nhất thời của khoa học. Nhưng hai năm huấn luyện những chú
