hôm nay. Con người tiến hóa để quan tâm tới kết quả trao đổi, nhất là sự
công bằng. Sarah Brosnan, cộng sự của De Waal tại Đại học Emory, đã
nghiên cứu sự bất công trong các loài linh trưởng không phải người với
mục đích làm sáng tỏ sự tiến hóa của phản ứng tiêu cực với các kết quả xã
hội bất công. “Sự ghét bất công có thể thúc đẩy các mối quan hệ hợp tác có
lợi vì những ai thấy họ đang nhận được ít hơn một đồng nghiệp có thể tìm
đồng nghiệp khác để hợp tác tốt hơn,” Brosnan nhận định. Điều này sẽ dẫn
tới hành vi thiên xã hội và hợp tác trong nhóm một cách tự nhiên – cơ sở
của giao dịch kinh kế – và sự bài ngoại và trung thành cục bộ giữa các
nhóm. Đó là lý do tại sao chúng ta thường từ chối tham gia các cuộc chơi
bất công – chúng ta sẵn sàng từ bỏ mối lợi có thể đạt được để tránh phải
nhận một phần thưởng không công bằng. Nghĩa là, chúng ta sẵn sàng trả giá
để trừng phạt những kẻ vi phạm thương mại công bằng.
Thực chất, nếu chúng ta mở rộng khái niệm “nền kinh tế” và ý nghĩa của
thương mại, tất cả các loài linh trưởng đều tiến hành hoạt động thương mại
trong nền kinh tế xã hội của chúng và sử dụng các loại tiền tệ như thức ăn,
săn sóc, hòa giải, hỗ trợ, tình bạn, và liên minh. Trong quá trình nghiên cứu,
De Waal nhận thấy tinh tinh thường chia sẻ thức ăn với một con tinh tinh
khác chúng từng săn sóc và khỉ mũ có xu hướng chia sẻ thức ăn, săn sóc và
hòa giải với các đồng loại từng trao đổi các loại “tiền” đó với chúng trước
đây. Tương tự, nhà phong tục học Nicola Koyama và các cộng sự đã tìm
thấy mối liên hệ giữa việc săn sóc qua lại và việc trở thành đồng minh xã
hội về sau ở loài tinh tinh. Thông thường, nếu con tinh tinh A săn sóc con
tinh tinh B, về sau B sẽ ủng hộ A khi A giao chiến với đối thủ. Các nhà
khoa học đã giải thích rằng tinh tinh đã vận động sự ủng hộ về chính trị
thông qua thương mại với dự đoán về các nhu cầu trong tương lai. Đây thực
chất là nền chính trị của loài linh trưởng.
Do đó, chúng ta tiến hóa để trở thành các động vật đạo đức thực sự chứ
không chỉ có đạo đức bề ngoài. Chỉ giả vờ là người tốt chưa đủ, bạn phải
thực sự là người tốt. Sự tiến hóa đã giải thích tại sao và nghiên cứu các loài
