thuần khiết tồn tại như các thực thể không thay đổi – hãy xem xét chúng
bằng ngôn ngữ logic mơ hồ, trong đó chúng ta gắn xác suất cho từng sự vật
hiện tượng. Giống như xác suất bầu trời xanh lúc bình minh là 0,1 và xanh
vào giữa ngày là 0,9; hành vi cũng có thể được gắn một xác suất mơ hồ. Thí
dụ, hành vi của một người có xác suất xấu xa ở giữa khoảng 0,1 và 0,9. Xác
suất hành vi xấu hình thành do tự do lựa chọn hay do các thế lực khác cũng
ở giữa khoảng này. Luật pháp đã phân biệt chi tiết tội giết người, từ xác suất
bắn nhầm 0,1, xác suất bắn tự vệ 0,5 cho tới xác suất bắn có chủ đích 0,9.
Một hành vi chịu sự chi phối của nguyên nhân từ 0,1 tới 0,9 vẫn không phải
là số tuyệt đối 0 hay 1 vì thế tội lỗi đạo đức vẫn được duy trì thông qua mức
tự nguyện rất nhỏ còn lại. Ngay cả khi sự tự nguyện bị thu hẹp, nó cũng
không bị triệt tiêu.
Tự nguyện sinh ra khi con người không chắc chắn về nguyên nhân. Trong
khoa học, thuyết mạng lưới nguyên nhân chi phối cho rằng hành vi của con
người có không ít nguyên nhân hơn các hiện tượng vật lý và sinh học khác,
nhưng nó khó nắm bắt và dự đoán hơn vì có quá nhiều yếu tố trong mạng
lưới bao quanh hành vi của chúng ta. Thế giới con người và xã hội chúng ta
đang sống vô cùng phức tạp, tương tác qua lại và đầy những vòng phản hồi
tự xúc tác khiến các hệ thống rơi vào tình trạng rối loạn hành vi. Vì không
có một hay một số nguyên nhân nào có thể coi là yếu tố chi phối hoàn toàn
hành vi con người, về mặt thực tế, chúng ta chỉ có thể xem chúng như các
nguyên nhân điều kiện, không phải các nguyên nhân chi phối. Dù gene, môi
trường và lối mòn lịch sử quyết định hành vi của chúng ta ở một mức độ
nào đó, bộ gene của mỗi người là duy nhất, sự sắp đặt của môi trường với
mỗi người là riêng biệt và con đường lịch sử một người chọn chỉ thuộc về
người ấy. Theo nghĩa này, mỗi cá nhân là duy nhất và khác với mọi cá nhân
khác. Mỗi chúng ta là sản phẩm của gene, môi trường và con đường lịch sử
không giống nhau, chúng phức tạp và hòa quyện chặt tới mức không ai biết
được các biến chi phối chính họ hay bất kì ai khác. Sự tự nguyện nảy sinh
khi chúng ta không biết được nguyên nhân.
