Kết luận của chủ nghĩa gia trưởng không sai. Hạnh phúc. Tự do. Chính phủ.
Hãy chọn hai trong số chúng. Nếu bạn muốn có hạnh phúc nhờ mệnh lệnh
của chính phủ, bạn sẽ mất tự do. Các chính sách có tính cưỡng chế khuyến
khích hạnh phúc hẳn sẽ dẫn tới sự giảm sút của tự do. Điều này đúng về
mặt chữ nghĩa – cưỡng chế nghĩa là ép buộc; đồng nghĩa với việc bạn
không còn lựa chọn nào. Nếu muốn có hạnh phúc và tự do, cần giảm thiểu
sự can thiệp của chính phủ. Như Jefferson đã cảnh báo: “Một chính phủ đủ
lớn để cho bạn bất kỳ thứ gì bạn muốn cũng đủ mạnh để tước đi mọi thứ
bạn có.”
Nhà kinh tế học người Áo Lugwig von Mises, vị mục sư tinh thần của kinh
tế học thị trường tự do, giải thích tại sao sự kết hợp sai lầm giữa chính phủ
và tự do dẫn tới chuyên chế và bất hạnh. Ông học được điều này lần đầu
tiên từ cuộc sống riêng. Mises sinh năm 1881 khi đế quốc Áo-Hung đang
hết sức hùng mạnh. Ông học luật và kinh tế học tại trường Đại học Vienna
dưới sự hướng dẫn của Friedrich von Wieser và Eugen von Bohm-Bawerk,
cả hai đều là môn đồ của Carl Menger, người sáng lập Trường Kinh tế Áo.
Sau khi rời quân đội với vai trò sỹ quan pháo binh trên mặt trận Nga trong
Thế chiến thứ nhất, Mises được cả thế giới biết đến với cuốn sách lớn đầu
tay, Chủ nghĩa xã hội, trong đó ông giải thích tại sao các nền kinh tế kế
hoạch hóa không thể hoạt động nếu thiếu một hệ thống định giá thị trường
tự do. Ông tiếp tục nghiên cứu các vấn đề đặc thù về lý thuyết kinh tế cho
tới khi cuộc đời bị gián đoạn vào tháng 3 năm 1938 khi Hitler tiến quân vào
thành Vienna và Mises phải chạy sang Mỹ. Tại đây, ông bắt đầu cuộc đấu
tranh lâu dài và đơn độc phản đối sự chuyên chế kinh tế và chính trị, trở
thành người biện hộ đơn độc cho tự do kinh tế trong một xã hội ngày càng
thiên xã hội chủ nghĩa. Mises lập luận khi ông mở rộng lý thuyết của mình
không chỉ nhằm hoàn thiện khối cầu kinh tế mà cả chính trị: sự can thiệp
của chính phủ vào một lĩnh vực sẽ dẫn tới sự can thiệp vào các lĩnh vực
khác. Trong tác phẩm vĩ đại năm 1949, Hành vi con người, Mises đã đặt ra
vấn đề này: Bạn cho phép chính phủ can thiệp một cách gia trưởng để bảo
vệ người dân khỏi ma túy nguy hiểm, còn các ý tưởng nguy hiểm thì sao?
