trong rừng, bạn phải tìm cách giết anh ta hoặc bỏ chạy thật xa,” Diamond
giải thích. “Thói quen hiện đại của chúng ta – chào và trò chuyện thân mật
– đồng nghĩa với tự sát.” Nhưng có một sự kiện xảy ra vào những năm 1960
khiến các mối quan hệ trở nên hòa bình hơn. Ban đầu hòa bình đã được áp
đặt lên người dân New Guinea bản địa thông qua các sắc lệnh của chính
quyền đô hộ phương Tây khi chiếm được vùng lãnh thổ này; sau đó các
quan chức muốn đảm bảo hòa bình lâu dài bằng cách cung cấp hàng hóa
người dân cần và các kỹ thuật cần thiết để họ có thể tiếp tục tự làm ra nhiều
của cải hơn. Chưa đầy một thế hệ, những người săn bắt-hái lượm New
Ginea từng đánh nhau để tranh giành những công cụ bằng đá đột nhiên trở
thành những người tiêu dùng-thương nhân New Guinea biết dùng máy tính,
lái máy bay và điều hành các doanh nghiệp do họ làm chủ. Nơi nào hàng
hóa qua được biên giới của người New Guinea, quân đội của người New
Guinea sẽ không qua.
Xin nhấn mạnh, dù thương mại không phải phương thuốc tiên để giải quyết
xung đột giữa các nhóm, nó là một yếu tố quan trọng giúp thiết lập lòng tin
giữa những người xa lạ và hạn chế tính bất ổn tiềm ẩn vốn tồn tại tự nhiên
khi các nhóm tiếp xúc với nhau, đặc biệt khi liên quan tới vấn đề phân bổ
các nguồn lực khan hiếm. Hơn nữa, vì trong cuốn sách này tôi đã chứng
minh mối quan hệ chặt chẽ giữa thị trường tư bản chủ nghĩa và nền dân chủ
tự do, tôi muốn lưu ý rằng có mối tương quan rõ rệt giữa dân chủ tự do và
hòa bình – một nước càng ủng hộ nền dân chủ tự do, nó càng ít tham gia
chiến tranh, nhất là với một nước dân chủ tự do khác. Nhà khoa học chính
trị Rudolf J. Rummel đã nghiên cứu mối quan hệ này hết sức thấu đáo. Thí
dụ, một nghiên cứu của ông cho thấy, trong số 371 cuộc chiến tranh có tính
quốc tế từ năm 1816 tới 2005, làm ít nhất 1.000 người chết, có 205 cuộc
chiến giữa các quốc gia phi dân chủ, 166 cuộc chiến giữa một quốc gia dân
chủ và một quốc gia phi dân chủ. Từ điểm này và nhiều số liệu lịch sử khác,
Rummel rút ra năm kết luận: “Thứ nhất, các quốc gia có nền dân chủ vững
chắc thường không gây chiến tranh hoặc các xung đột nhỏ hơn với nhau.
Thứ hai, nếu hai quốc gia càng dân chủ, nguy cơ xảy ra chiến tranh hoặc
