tham gia vào đoàn đi săn là không bắt buộc, nên người ta khuyến khích
những người giỏi nhất tham dự bằng các phần thưởng thiết thực như chăm
sóc con cái và địa vị cao trong bộ tộc. Cơ chế phân chia thức ăn và trao
phần thưởng này chỉ dành cho việc săn bắt, vốn có xác suất thành công
thấp, trong khi các thực phẩm sẵn có và dễ kiếm thông qua hái lượm sẽ chỉ
được phân chia trong gia đình hạt nhân. Tương tự, người của bộ tộc Inuit
cũng có tục lệ trao tặng phần da nửa trên con gấu cho chàng thợ săn đầu
tiên phóng cây lao hạ gục nó. Vì lông bờm của loài gấu được dùng để lót
giày ống phụ nữ, khi về nhà, chàng thợ săn sẽ nhận thêm sự ngưỡng mộ từ
người được anh tặng lại món quà. Đàn ông thích gây ấn tượng với phụ nữ
và muốn được những người cùng giới nể phục, đặc điểm này thường được
khai thác vì lợi ích chung của cộng đồng.
Tuy nhiên, thế giới chúng ta sống ngày nay không còn có tổng bằng không,
bởi khoa học và công nghệ đã tăng năng suất lao động tới mức chúng ta có
thể tạo ra lượng lương thực thực phẩm ngày càng dồi dào từ nguồn lực
không đổi hoặc thậm chí hạn chế hơn. Thế nhưng bộ não chúng ta vẫn hành
xử như thể chúng ta đang sống trong một Miền Lưng chừng có tổng bằng
không.
***
Nhà sử học lỗi lạc Arnold Toynbee từng tuyên bố “Sự giàu có của các quốc
gia và động cơ hơi nước đã phá hủy thế giới cũ và tạo ra thế giới mới.” Nhà
kinh tế học đoạt giải Nobel George J. Stiglet đánh giá Sự giàu có của các
quốc gia là “lời gợi mở có giá trị bền lâu nhất trong toàn bộ lịch sử các học
thuyết kinh tế.”
Nếu lý thuyết của Adam Smith thâm sâu và minh xác đến vậy, tại sao một
số người vẫn chối từ nó, giống như nhiều người khác chối từ thuyết tiến
hóa? Chọn lọc tự nhiên và bàn tay vô hình – sự tiến hóa và kinh tế học –
không phải là những giáo lý tôn giáo mà các tín đồ thề sẽ trung thành và tin
theo như bổn phận; đó là những chân lý của thế giới kinh nghiệm, và nếu
