trong suốt năm thế kỷ. Nơi này, ba anh em Nguyễn Nhạc - Nguyễn Huệ -
Nguyễn Lữ đã đặt đại bản doanh để từ đó tạo nên một trường xanh oanh
liệt liệt của thế kỷ XVIII, chúng ta sẽ gặp ở khúc ca số 11. Nơi đây, từng
phát triển rực rỡ văn hóa Chăm - một quốc gia từng tồn tại trong khu vực
Đông Nam Á, cho đến một ngày định mệnh của năm 1471, có vị vua dẫn
đầu một đoàn quân từ phía Bắc tràn xuống, thủy lục cùng tiến, mà sử sách
ghi nhận là lên tới 25 vạn, hòng tấn công Chăm Pa sau một loạt các sự việc
quấy nhiễu vùng biên giới và hải tặc cướp bóc ngư dân Đại Việt. Cũng
giống các lần xâm lấn trước, Chăm Pa nhanh chóng thua cuộc và đưa hiệp
ước cắt đất cầu hòa, như một cách để tồn tại. Tuy nhiên không như những
lần trước, đối thủ lần này của họ chính là vị vua giỏi nhất lịch sử nước Việt.
Lê Thánh Tông đã không cho Chăm Pa có cơ hội gượng dậy được nữa.
2.1. Đối ngoại và quân sự
Tư duy của những bậc đế vương giỏi nhất luôn là mở rộng lãnh thổ và Lê
Thánh Tông là một trong những vị vua như thế.
Ngày 28 tháng 11 năm 1970, Lê Thánh Tông cho Đinh Liệt và Lê Niệm
đem 10 vạn quân xuất phát tấn công xuống phía nam. 10 ngày sau nhà vua
thân hành đốc xuất 15 vạn thủy quân xuôi vào đất Chiêm Thành. Trước khi
đi, ngài soạn ra cuốn Bình Chiêm sách trong đó nêu lên “Mười lẽ tất thắng
và ba việc đáng lo”. Đồng thời còn cho vẽ bản đồ, lên kế hoạch về việc tấn
công Chăm Pa. Trong quá trình đánh dẹp, các chiến lược quân sự của nhà
vua từ mai phục đến dương đông kích tây đều thể hiện rõ phẩm chất của
bậc thống soái. Đại Việt nhanh chóng chiếm được Đồ Bàn vào tháng 3 năm
1971. Sau khi chiếm được kinh đô Chăm Pa, Lê Thánh Tông ra lệnh phá
hủy thành Đồ Bàn, bắt hơn 30 ngàn tù binh giải về Thăng Long. Cuộc tấn
công đẫm máu của Đại Việt đã đẩy Chăm Pa về những vùng đất khô cằn,
qua đó triệt tiêu hẳn nguyên khí của quốc gia láng giềng. Đồ Bàn trở thành
niềm quốc hận. Chăm Pa sống lay lắt thêm ba thế kỷ, bị các chúa Nguyễn
xâm lấn từ từ, trước khi bị Minh Mạng đánh một trận cuối (chúng ta sẽ gặp
câu chuyện này ở khúc ca sổ 12). Sau sự quyết đoán của Lê Thánh Tông,
