với Vương Thông. Trần Quang Diệu đắp lũy, quyết tâm đòi cho được đất tổ
của nghĩa quân Tây Sơn. Trong cuốn Lịch sử nội chiến ở Việt Nam từ 1771
đến 1802 của nhà sử học Tạ Chí Đại Trường, ông có kể một chi tiết: Sự
quyết liệt của Trần Quang Diệu khiến cho giáo sĩ người Pháp là De la
Bissachère phải khen: “Viên tướng mà ngay cả ở Âu châu người ta cũng
phải coi là dũng mãnh, anh hùng.” Ác mộng mà Trần Quang Diệu đưa lại
lớn đến mức Nguyễn Ánh treo thưởng tước công cho ai bắt được Trần
Quang Diệu hoặc Võ Văn Dũng còn uy lực mà ông phang thẳng vào quân
Nguyễn khủng khiếp đến độ số lượng hàng quân từ thành Quy Nhơn ra mỗi
lúc mỗi nhiều. Võ Tánh trong thành không anh hùng tấn công như Trần
Quang Diệu nhưng lại bền gan quyết giữ thành dù có đổi bằng sinh mạnh.
Trong cái đêm bị vây thành kinh khủng nhất, nhiều người khuyên ông trốn
đi. Võ Tánh đã thốt: “Ta phụng mạng giữ thành này, nên thề với thành cùng
sống chết. Nếu bỏ thành mà hèn nhát trốn lấy một mình, thì sau này còn
mặt mũi nào trông thấy chúa thượng?” Ngày 7 tháng 7 năm 1801, Võ Tánh
viết một bức thư trao cho Trần Quang Diệu, nội dung bức thư xin tha chết
cho quân sĩ trong thành. Việc tiếp theo, ông sai thuộc hạ lấy rơm củi chất
dưới lầu Bát Giác, đổ thuốc súng vào, rồi châm ngòi tự vẫn. Phó tướng của
ông, Ngô Tùng Châu cũng uống thuốc độc tự tử. Xúc động trước hành
động trung tiết anh hùng ấy, Trần Quang Diệu sai người tẩm liệm thi hài
Võ Tánh và Ngô Tùng Châu tử tế, rồi theo lời yêu cầu của Võ Tánh, ông
không giết hại hàng binh nhà Nguyễn. Quy Nhơn vậy là trở về với đất tổ,
nhưng bản bi hùng ca mà Trần Quang Diệu và Võ Tánh viết nên hóa ra chỉ
là những quân cờ trong một âm mưu lớn hơn rất nhiều lần của tham mưu số
một của Nguyễn Ánh là Đặng Đức Siêu.
Trong khi Võ Tánh đang giữ chân vị tướng giỏi nhất của Tây Sơn ở Quy
Nhơn thì Nguyễn Ánh đã thực hiện hai kế sách của Đặng Đức Siêu đó là:
hỏa thiêu đầm Thị Nại và đưa thắng quân binh ra Phú Xuân chứ không
quay lại cứu Quy Nhơn. Trận chiến trên đầm Thị Nại diễn ra vào đêm rằm
tháng Giêng năm Tân Dậu, ánh trăng hòa cùng ánh lửa ngợp trời là những
