Trên thảo nguyên mênh mông, người Mông Cổ là dân tộc du mục và săn
bắn, bởi là một dân tộc săn bắn, họ có sức mạnh và sự táo bạo để tiêu diệt
nền văn minh nông canh. Trên sông nước, những người con nhà Trần,
người dân Đại Việt cũng săn bắn, đương đầu với sóng dữ, hiểm họa và
những loại cá hung tợn. Mông Cổ là khắc tinh của các nước khác, nhưng
không phải là khắc tinh của nhà Trần, ngược lại, họ giống nhau trong tính
cách tồn tại.
Thành Cát Tư Hãn và An Sinh Vương Trần Liễu (cha của Hưng Đạo Đại
Vương) đều từng bị... cướp vợ. Rồi cả An Sinh Vương và Thành Cát Tư
Hãn đều cầm gươm đứng dậy mà cướp lại vợ chứ không chịu cúi đầu trước
kẻ mạnh hơn. An Sinh Vương có thể thất bại, nhưng trước khi chết, vẫn
trăn trối lại với con mình là Trần Quốc Tuấn: “Con không vì cha lấy được
thiên hạ thì cha chết dưới suối vàng cũng không thể nhắm mắt.” Thế giới
“mạnh được yêu thua” đã sinh ra những con người như Trần Tự Khánh,
như Thành Cát Tư Hãn, tất cả những vị tướng ấy đều vùng lên để giành lấy
quyền lợi cho dòng họ. Trần Khánh Dư, tôn thất nhà Trần cũng từng nói
một câu rất tàn bạo: “Tướng là chim ưng, dân lính là vịt, dùng vịt để nuôi
chim ưng thì có gì lạ?” Cuộc chiến giữa Mông Cổ và Đông A vốn là cuộc
quyết chiến của hai đối thủ có khá nhiều điểm tương đồng của “sói” và
“kình”.
2. Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn
Để miêu tả về sức mạnh quân Mông Cổ, một nhà sử học thời Tống bên
Trung Quốc đã viết: “Hoặc xa hoặc gần, hoặc nhiều hoặc ít, hoặc hợp lại
hoặc tản ra, hoặc ẩn hoặc hiện, đến thì như trên trời rơi xuống, đi thì nhanh
như chớp giật. Kẻ địch chia ra thì họ chia ra, kẻ địch hợp lại thì họ hợp lại.
Họ mà thắng thì đuổi theo quân địch chém giết, không để trốn thoát. Họ mà
thua thì chạy rất nhanh, đuổi theo không kịp.”
Đoạn miêu tả ấn tượng ấy giúp ta thấy sức mạnh khủng khiếp của binh
đoàn này, nhưng đây là điểm mạnh mà cũng là điểm yếu của quân lính
