Sơn đến Hứa Đô. Những thống soái của hai cuộc chiến này đều sở hữu tinh
thần không bỏ cuộc, sẵn sàng “gan óc lấy đất và kiên định với mục tiêu đề
ra ban đầu. Tuy nhiên nếu như Gia Cát Lượng đã thất bại trong việc thống
nhất Trung Nguyên thì Lê Lợi có một vị tướng sở hữu tầm nhìn chiến lược
cao hơn để giúp giải quyết vấn đề khó khăn này. Người đã đề ra một sách
lược chiến thắng: “lùi một bước biển rộng trời cao”.
Nguyễn Chích chính là vị tướng mà cuốn sách muốn nói tới. Bàn về
Nguyễn Chích thì cần biết rằng, ông không phải là một hào kiệt đến dưới
ngọn cờ Lam Sơn thông thường mà ông là một lãnh tụ có quân đội riêng đã
dựng cờ khởi nghĩa trước đó, sau đó mới về hợp quân dưới trướng Lê Lợi
vào năm 1920. Sách Đại Nam nhất thống chí chép: “Hiệu lệnh của ông
được thi hành ở các huyện Đông Sơn, Nông Cống và Ngọc Sơn.”
Cuối năm 1424, khi sứ giả quân Lam Sơn là Lê Trăn bị quân Minh bắt
giữ, Lê Lợi bèn cắt đứt giảng hòa với địch. Đây cũng là lúc Nguyễn Chích
hiện kế với Lê Lợi:
“Nghệ An là nơi hiểm yếu, đất rộng người đông. Tôi đã từng qua lại
Nghệ An nên rất thông thuộc đường đất. Nay hãy đánh trước lấy Trà Lân,
chiếm cho được Nghệ An để làm chỗ đứng chân, rồi dựa vào nhân lực tài
lực đất ấy mà quay ra đánh Đông Quan thì có thể tính xong việc dẹp yên
thiên hạ.”
Trên bản đồ Việt Nam từ Nam ngược Bắc (vì chiều của bản đồ là Bắc -
Nam) thì Nghệ An rồi mới đến Thanh Hóa, sau đó mới đi lên Thăng Long -
Đông Đô - Hà Nội. Tâm lý của Lê Lợi và các tướng soái đều nghĩ rằng sẽ
đánh từ Lam Sơn, rồi tuần tự tiến qua Ninh Bình, đến Nam Định, lên Thăng
Long mà không hề nghĩ đến việc, tại sao không đánh lui lại phía sau, biến
Nghệ An thành bàn đạp vững vàng rồi hãy đánh lên tiếp? Chỉ có Nguyễn
Chích nghĩ ra điều đó.
Vùng núi Thanh Hóa trước giờ chỉ giúp Bình Định Vượng áp dụng chiến
tranh du kích, ngọn núi Chí Linh chỉ giúp Bình Định Vượng ẩn náu an toàn
khi bị truy đuổi, nhưng nơi này cũng chỉ phù hợp cho các trận đánh nhỏ,
