1
2
tản mạn
về một người bạn
Nhân k niệm 20 năm ngày báo Thanh Niên ra đời, Nguyễn Công
Khế tặng tôi cuốn Gõ c a đêm giao th a thế k . Đây là tuyển tập
thứ hai nh ng bài báo của anh, sau tập Lời cám ơn ngọn l a xuất
bản cách đây 7 năm. Sách dày dặn, gần 400 trang: rõ ràng, Nguyễn
Công Khế không chỉ làm báo mà còn viết báo - có lẽ anh là một trong
nh ng tổng biên tập viết báo nhiều nhất hiện nay. Khế viết nhiều như
vậy chắc chắn không phải vì… nhuận bút. Mà vì nhà báo, theo anh
“là một công dân - cũng có nh ng dồn nén, vui sướng, đau khổ, bất
bình nhưng không phải nén lại mà phải thể hiện các cảm xúc đó với
công chúng trên mặt báo diễn ra hằng ngày”. Đó không chỉ là quan
điểm hành nghề, mà còn là quan điểm sống. Th c hành triệt để
phương châm này, nh ng bài báo của anh luôn đậm tính công dân.
Nhà báo lão thành Trần Bạch Đằng nhận xét ngắn gọn “Nguyễn
Công Khế viết trong dòng chảy của thời cuộc”.
Từ nhỏ, Nguyễn Công Khế đã có khuynh hướng gắn bó với thời
cuộc. Tôi, Nguyễn Công Khế và nhạc sĩ Phan Văn Minh (tác giả
ca khúc thiếu nhi nổi tiếng Cả nhà thương nhau) hồi cấp hai học
chung một lớp. Năm lớp tám chúng tôi cùng vài người bạn yêu văn
chương khác rủ nhau thành lập bút nhóm Mặt trời khuya. Bút nhóm
học trò đó viết đủ thứ đề tài, thể loại, t ấn hành các tập san và g i
bài đăng trên các báo ở Sài Gòn. Lên lớp chín, bắt đầu biết “rung
động đầu đời”, đa số thành viên bút nhóm thích viết về tình yêu,
riêng Khế nghiêng về tình t dân tộc. Bút danh của Khế lúc đó là
Thương Việt Linh, “thương Việt” - gọi là tuyên ngôn thì hơi quá
nhưng đủ nói lên s chọn l a của anh ngay từ hồi đó. Lên cấp 3, tôi
vào Tam Kỳ, Khế ra Đà Nẵng. Anh học trường Phan Chu Trinh, hoạt
động trong phong trào đấu tranh của học sinh sinh viên, và tiếp tục
viết bài trên một số tờ báo phản chiến tại Sài Gòn, với bút danh mới:
Nguyễn Bình Nguyên.
Ở
