hiện còn rảnh rỗi (dù phần lớn trong số các con đực đó có lẽ cũng có đời sống
lưỡng thê), rồi hi vọng rằng người bạn đời mới thể hiện đôi chút tử tế hơn so với
người bạn đời trước đó.
Chiến thuật còn lại của loài chim khoang bắt ruồi được các nhà sinh học nam giới
tán dương và đẩy lên một tầm cao mới thông qua một thuật ngữ nghe có vẻ rất
trung tính về mặt đạo đức “chiến thuật sinh sản phối hợp” (mixed reproduction
statics, viết tắt là MRS). Chiến thuật này có ý nghĩa rằng những con chim trống
thuộc loài chim khoang bắt ruồi đã ghép cặp không chỉ duy nhất với một bạn
tình: chúng cũng lén lút lượn quanh khu vực của mình, cố gắng để giao phối
được với bạn tình của những con đực khác. Nếu nó phát hiện ra một con cái vào
thời điểm bạn tình của con cái đó đang tạm thời vắng mặt, nó sẽ cố gắng giao
phối với con cái đó, và thường là thành công. Có lẽ, hoặc con đực đó sẽ tiến lại
gần cô nàng, hót lên thật to hoặc lặng lẽ tiến sát tới con cái: phương pháp thứ hai
thường thu được thành công nhiều hơn.
Mức độ của tập tính này gây choáng váng trí tưởng tượng của loài người. Trong
cảnh thứ nhất của vở opera Don Giovanni của nhà soạn nhạc Mozart, người hầu
cận của Don Giovanni, Leporello, khoe với quý bà Donna Elvira rằng Don
Giovanni đã quyến rũ tới 1.003 cô gái Tây Ban Nha chưa chồng. Điều này thoạt
nghe có vẻ rất ấn tượng nhưng đó chỉ là trước khi bạn nhận ra đời người dài tới
mức nào. Nếu những cuộc chinh phục của Don Giovanni diễn ra trong khoảng 30
năm thì cứ sau 11 ngày, anh ta lại quyến rũ được một người phụ nữ. Ngược lại,
nếu một con đực thuộc loài chim khoang bắt ruồi tạm phải xa rời bạn tình của nó
(chẳng hạn như để đi kiếm mồi), thì sau đó trung bình cứ 10 phút lại có một con
đực khác tiến về cái tổ của con đực đó rồi giao phối với con cái sống ở đó trong
khoảng 34 phút. Trong số các cuộc giao phối quan sát được, có tới 29% trong số
đó là những cuộc giao phối ngoại cặp EPC (Extra-pair copulation), và ước chừng
khoảng 24% trong tổng số chim non sinh ra là “con hoang”. Người ta nhận thấy
kẻ xâm nhập – đồng thời cũng là kẻ quyến rũ con cái chính là những con đực
“hàng xóm láng giềng” (con đực sống ở phần lãnh thổ liền kề).
Người thua thiệt lớn đó chính là con đực “bị cắm sừng”, với chúng, giao phối
ngoại cặp hay nghệ thuật sinh sản phối hợp quả thực là một thảm họa về mặt tiến
hóa. Chúng bỏ phí toàn bộ một mùa sinh sản trong cuộc đời ngắn ngủi của mình
